W setną rocznicę osiedlenia się Kaszubów w Kanadzie (patrz: Kaszubskie osady) w Wilnie na tak zwanych kanadyjskich Kaszubach potomkowie pierwszych polskich osadników założyli w 1998 roku Stowarzyszenie Wilno Heritage Society. Podstawowym celem działalności tego Stowarzyszenia było ocalić pamiątki po ich poprzednikach, wychodźcach z Pomorza i stworzyć park etnograficzny. Od planów do realizacji projektu upłynęły cztery lata i w 2002 roku w miejscu dawnej linii kolejowej w Wilnie łączącej Ottawę, Anprior i Perry Sound stanął pierwszy budynek (stodoła) Historycznego Parku Polskich Kaszubów. W tym zabytkowym obiekcie utworzono kaszubskie muzeum z licznymi eksponatami, jak narzędzia rolnicze, stare meble własnoręcznie wykonane przez Kaszubów, dokumenty, zdjęcia, obrazy, stroje kaszubskie, hafty i wyroby ceramiczne. Miejsce w muzeum znalazła nawet dawna szkolna ławka, w której siadały i uczyły się, między innymi języka polskiego i historii, dzieci pierwszych osadników. Jest też szyld ze stacji kolejowej Wilno.

Do stodoły prowadzą dwie ścieżki, wzdłuż których licznie porozrzucane głazy z wyrytymi w kamieniu nazwiskami, miejscem pochodzenia i datą osiedlenia upamiętniają przybycie pierwszych osadników do Wilna. Na płytach tych pojawiają się takie nazwiska jak Dombrowski, Biernacki, Szczypior, Etmański, Kulas –w sumie kilkadziesiąt, bo w roku 1859 osiedliło się na tym terenie 14 rodzin, liczących 57 osób. Rok później ziemię otrzymało kolejne 21 osób, a w następnym roku sześć.

Z czasem skansen się rozrósł. Potomkowie tych, którzy, aby zaorać kawałek pola, musieli karczować lasy, odnaleźli dawno już nieużywaną własnoręcznie skonstruowaną maszynę do wyrywania z ziemi pni i korzeni ściętych drzew i… w skansenie znalazło się dla niej honorowe miejsce. Później, oprócz stodoły, do skansenu trafiło też kilka budynków w tym oryginalny wiejski kaszubski dom mieszkalny z bali z pełnym wyposażeniem kuchni i sypialni z licznymi sprzętami używanymi przez pierwszych osadników oraz unikatowymi, ręcznie robionymi meblami z Wilna.

Bardzo interesująca ekspozycja znajduje się w budynku obok kuźni. Zgromadzono tu mundury, dokumenty i zdjęcia obrazujące udział Kaszubów w Błękitnej Armii gen. Hallera i walkach podczas I wojny światowej (patrz: Cmentarz Hallerczyków w Niagara on the Lake).

W skansenie jest też lapidarium – miejsce przechowywania i prezentowania kaszubskich krzyży z najstarszego cmentarza w Wilnie, w tym krzyż z pierwszego kościoła św. Stanisława Kostki, który został poświęcony w 1876 roku i przez sześćdziesiąt lat (do czasu, kiedy spłonął w 1936 roku) służył kilku pokoleniom Kaszubów. Tutaj znajdują się kaszubskie krzyże ze starego cmentarza w Wilnie z wypisanymi na poprzecznych ramionach epitafiami z tzw. kaszubizmami: „Tu spociwa Franciszek Rekowski, urodzoni 1897-1923”, „Tu spociwa Leon Kubiszewski”, „Tu spociwa Ignacy Smagliński umarł Nov 14 1950, liczył 80 lat”, „Tu spociwa Józef Kulas urodzoni 10-tego grudnia 1851 umarł 22 czerwca 1926, Prosieni o Zdrowaś Maria”, „Tu spociwa Adam Całka urodzoni 1840, umarł 18 marca 1917”.

Wiele tych oryginalnych epitafiów na starym cmentarzu zniszczył czas. Jeszcze w roku 1984 na drewnianych, często spróchniałych krzyżach, widoczne były nazwiska tych, którzy w swych tułaczych węzełkach przynieśli tu rodzinne pamiątki i nadzieję na lepsze jutro. W dwa lata później szalejąca w Dolinie Madawaska wichura powaliła znaczną część tych krzyży. Ktoś nieświadomie, zamiast wkopać je tam, gdzie znaczyły one mogiły polskich pionierów, zaniósł je w kąt cmentarza. Niczym drogowskazy na bezdrożu spoczywały w części przylegającej do lasu. Na szczęście opiekunowie tego historycznego cmentarza przechowali je i dzisiaj niektóre z nich można zobaczyć w lapidarium.

Historyczny Park Polskich Kaszubów w Kanadzie, znany też jako Historyczne Muzeum i Park Polskich Kaszubów, otwarty jest tylko w sezonie letnim.