Zarys historyczny: miejscowość i parafia

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XVI wieku. Wówczas to królowa Bona nadała w niej wójtostwo Janowi Wysoczańskiemu. W XVIII wieku Borynia znalazła się pośród wsi oddanych pod opiekę duszpasterską misjonarzom jezuickim z niedalekiej Turki. W roku 1780 władze austriackie sprowadziły w okolicę kolonistów niemieckich. Na terenie ich osiedlenia powstał pierwszy kościół rzymskokatolicki, który początkowo pełnił funkcję kaplicy publicznej, a od 1902 roku zyskał status ekspozytury. W okresie międzywojennym placówka stała się niezależną parafią. Pod koniec lat trzydziestych w jej skład wchodziło aż 36 wsi, a na jej terenie funkcjonowały trzy kaplice publiczne w miejscowościach Tarnawa Niżna (1903), Sianki (1907) i w Wysocku Wyżnem (1928).

Kościół parafialny

Obiekt powstał w latach 1877-1879 dzięki funduszom składkowym, ale również odgórnemu wsparciu (m.in. skarb cesarski). Konsekracja miała miejsce w roku 1879, a świątynia zyskała wezwanie św. Rocha. W roku 1902 wybuchł pożar, który dotkliwie zniszczył wnętrze i znaczną część wyposażenia. W kolejnych latach miał miejsce remont wnętrza oraz gromadzenie niezbędnych przedmiotów. W roku 1917 władze skonfiskowały dwa z trzech dzwonów. Następny pożar wydarzył się w roku 1926, trawiąc m.in. ołtarz główny. Autorem nowego ołtarza był miejscowy leśniczy Schmidt. Lata trzydzieste to czas kolejnych remontów.

W czasach dominacji ZSRR kościół został zamieniony na magazyn kołchozowy. W roku 1965 zburzono go w związku z budową nowej szosy. Jak pisze Rafał Quirini-Popławski w swoim opracowaniu, w latach 1994-1995 odrodzona wspólnota wzniosła w miejscu dawnego kościoła drewnianą kaplicę, która funkcjonuje jako filia rzymskokatolickiej parafii w Turce.

Obiekt położony był na grzbiecie wododziałowym, obok drogi z Turki na Przełęcz Użocką. W otoczeniu kościoła znajdował się niewielki cmentarz. Świątynia została wymurowana z cegły i kamienia, na kamiennym fundamencie. Składała się z prostokątnej nawy i węższego, krótszego prezbiterium (najprawdopodobniej w formie apsydy), które skierowano na południowy wschód. Od północnego zachodu znajdowała się kwadratowa wieża. W jej przyziemiu umiejscowiono wejście do kościoła. Wnętrza nakryto pseudosklepieniami beczkowymi, drewnianymi i otynkowanymi. Dachy pokryto gontem.

Kościół filialny

Od roku 1928 polscy mieszkańcy miejscowości starali się o budowę drugiego obiektu sakralnego, w centrum Boryni. Dekadę później komitet budowy postanowił wznieść obiekt na podstawie projektu świątyni w Borysławiu-Hubiczach, którego autorem był Wawrzyniec Dayczak. Formalna zgoda na budowę została wydana dopiero w styczniu 1939 roku. Niestety prace przerwała wojna.

Obiekt położony w centrum miejscowości. Został wymurowany z cegły i betonu (w partiach konstrukcyjnych). Jednonawowy, z węższym i niższym, zamkniętym półkoliście prezbiterium, które skierowano na południowy zachód. Do części ołtarzowej dołączono dwie zakrystie, a do trójprzęsłowej nawy dodatkowe przęsło chórowe, flankowane przez wąskie aneksy. Od frontu zaplanowano płytki przedsionek. Na styku nawy i części ołtarzowej dołączono po bokach dwie kwadratowe kaplice. Z kościoła filialnego, do naszych czasów, zachował się zrąb murów i fragment artykulacji fasady. W czasach dominacji ZSSR budynek został przekształcony na kino.

Nazwa: Kościół parafialny pw. Św. Rocha i kościół filialny w Boryni

Nazwa funkcjonująca obecnie: Kościół filialny pw. Św. Rocha i dawny kościół filialny w Boryni

Dział: architektura

Lokalizacja: Ukraina, obwód: lwowski, miejscowość: Borynia

Autor: Nieznany/ na podstawie projektu Warzyńca Dayczaka

Data powstania: 1879 r./1939 r.

Dane techniczne: Obiekty murowane