Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Raduniu - zabytkowy kościół parafialny w Raduniu, w rejonie werenowskim obwodu grodzieńskiego Republiki Białorusi. Zbudowany w latach 1929-1933 w stylu „swojskim” według projektu wileńskiego architekta Jana Borowskiego.

Historia parafii i kościołów w Raduniu
W ciągu wieków stało tu co najmniej pięć kościołów, wszystkie były drewniane aż do 1929 r., gdy zaczęto wznosić istniejącą do dziś murowaną świątynię.

Pierwszy kościół w Raduniu, ośrodku starostwa niegrodowego, powstał najpewniej w ostatniej ćwierci XV w., najstarszy znany zapis dotyczący świątyni pochodzi z 1517 r. Kolejny, opatrzony dodatkowym funduszem, stanął w 1556 r. z inicjatywy królowej Bony. Został opatrzony wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, śś. Jana Chrzciciela i Piotra Apostoła. Uległ zniszczeniu podczas wojen z Moskwą przed 1660 r., kiedy to przy rynku ówczesnego miasteczka stanął kolejny, konsekrowany przez bpa sufragana wileńskiego Mikołaja Słupskiego.

Świątynia z połowy XVII w. spłonęła w 1801 r. wraz z większością wyposażenia. Na cmentarzu wzniesiono wówczas tymczasową skromną kaplicę.

Ostatni drewniany kościół stanął w Raduniu w 1838 r. staraniem księdza Wojciecha Maciejewskiego, który wobec szczupłości funduszy parafii doprowadził do przekazania tu budowli świątyni (wraz z częścią wyposażenia) z początku XVIII w., pozostałej po skasowanym w 1832 r. klasztorze Karmelitów Trzewiczkowych w Koleśnikach (obecnie Litwa). Pozyskany gmach został ustawiony w odległości ok. 1 km od miasteczka, na terenie folwarku funduszowego Popiszki. Na początku XX w. kościół chylił się ku ruinie.

W 1910 r. architekt Wacław Michniewicz opracował dla Radunia projekt neogotyckiej murowanej bazyliki, jednak ze względów finansowych nie został on zrealizowany. Dopiero w latach 1929-1933 wzniesiono obecną murowaną świątynię w stylu „swojskim” (modernistycznym z elementami neogotyku) według projektu wileńskiego architekta Jana Borowskiego, staraniem proboszcza Stanisława Szczemirskiego i z ofiar parafian. Roboty budowlane prowadził majster cechowy z Wilna Antoni Bebko. Kościół został poświęcony pod wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej 8 września 1933 r. przez abpa wileńskiego Romualda Jałbrzykowskiego.

Nowa świątynia stanęła w pobliżu drewnianego kościoła, który zyskał status zabytku, a konserwator województwa nowogródzkiego zakazał jego rozbiórki. Został spalony za czasów władzy radzieckiej.

Raduń w latach 1910-1912, a następnie 1922-1924 stał się miejscem sporów o język używany w liturgii ostrych konfliktów pomiędzy Polakami a Litwinami. W 1912 r. nuncjusz apostolski Kazimierz Michalkiewicz, na podstawie spisu ludności uwzględniającego przynależność narodową, ustalił proporcję w używaniu języka polskiego i litewskiego podczas nabożeństw. 22 października 1922 r. niezadowolona z tych regulacji grupa Polaków przerwała litewskie nabożeństwo. Przez dwa lata podobne wypadki, prowokowane przez obie strony, powtarzały się wielokrotnie. W 1923 r. bp wileński Jerzy Matulewicz wprowadził niewielkie zmiany w programie nabożeństw na korzyść Polaków, grożąc zamknięciem kościoła w razie niezaakceptowania nowego porządku. 7 października 1923 r. kościół został zamknięty, parafia rozdzielona pomiędzy cztery sąsiednie, a biskup wydał zezwolenie na odprawianie mszy w kaplicy w Pielasie. Po petycjach skierowanych do kurii i ostatecznym przyjęciu przez lokalną społeczność ogłoszonego przez biskupa porządku nabożeństw kościół raduński został otwarty 12 października 1924.

Kościół Matki Boskiej Różańcowej nie został zamknięty po 1945 r. i nieprzerwanie działał. W 1954 r. został odnowiony wewnątrz, a z zewnątrz - w latach 1986 i 2003.

Architektura i wystrój kościoła
Kościół jest położony na uboczu wsi, przy drodze prowadzącej do Wasiliszek. Został wymurowany z cegły i kamienia polnego, z którym kontrastują otynkowane podziały architektoniczne. Wewnątrz konstrukcje empor i chóru muzycznego wykonano z żelazobetonu.

Świątynia ma plan krzyża łacińskiego, na który składa się trójnawowy, bazylikowy korpus z transeptem o płytkich ramionach przedłużonych o znacznie niższe kaplice. Prezbiterium zamknięte jest trójbocznie, po bokach znajdują się piętrowe zakrystia i skarbiec. Fasada posiada dwie kwadratowe, czterokondygnacyjne wieże, pomiędzy którymi umieszczono gładko tynkowany trójkątny szczyt z okulusem. Poprzedzona jest niską kruchtą, równą szerokością korpusowi budowli, na osi z wejściem  zamkniętym zaostrzonym łukiem. Elewacje boczne dzielone są uskokowymi szkarpami. Ramiona transeptu zdobią otynkowane parawanowe schodkowe szczyty. Okna w większości prostokątne, w korpusie rozmieszczone są w dwóch strefach; w transepcie i w bocznych ścianach prezbiterium okulusy, w zamknięciu prezbiterium okno ostrołukowe.

Wewnątrz, ponad nawami bocznymi i ramionami transeptu, ulokowane są empory otwierające się do nawy głównej półkolistymi arkadami. Sklepienia mają formę kolebek dzielonych w nawie głównej gurtami o łuku zaostrzonym, w emporach - półkolistym. W prześle krzyżowym znajduje się pięciopolowa ślepa kopuła (rodzaj wysokiego sklepienia zwierciadlanego).

Na ścianach skrzyżowania naw zachowały się malowidła figuralne wykonane ok. 1933 r. przez S. Dasikiewicza i K. Tatarkowskiego.

W kościele znajduje się 5 ołtarzy przeniesionych ze starego kościoła, z czego 4 barokowe z XVIII w. W ołtarzach umieszczono barokowe obrazy pochodzące z kościoła Karmelitów w Koleśnikach: w ołtarzu głównym „Wizja św. Szymona Stocka”, „Św. Magdalena de Pazzi” i „Św. Maria Magdalena” oraz w bocznych: „SS. Jerzy, Józef, Tomasz i Maciej”, „Zdjęcie z Krzyża” oraz „Matka Boska z Dzieciątkiem”.

Zarys wartości artystycznych
Kościół w Raduniu jest ciekawą budowlą zarówno ze względu na swoją formę, jak i na osobę autora - architekta Jana Borowskiego, którego projekty wywarły silny wpływ na wileńską architekturę dwudziestolecia międzywojennego. W projektach tych swobodnie posługiwał się zarówno elementami stylów historycznych, jak też art déco czy modenizmu. Kościół raduński otrzymał tradycyjny rzut i bryłę, nawiązujące do transeptowych bazylik gotyckich i barokowych, jednak elementy złożonej bryły oraz konstrukcji potraktowane zostały w duchu modernizmu (np. wyeksponowanie konstrukcji z żelbetonu we wnętrzu), a wyeksponowany detal dekoracyjny zyskał formy w stylu art decó. Znajdziemy tu również nawiązania do architektury regionalnej, jak np. użycie kamienia, co nadaje architekturze cech poszukiwań stylu „swojskiego”. Efekt estetyczny uzyskany został dzięki grze zróżnicowanych elementów i narastaniu brył.