W dwudziestoleciu międzywojennym Wilno zaliczało się  do największych, pod względem powierzchni, miast II Rzeczypospolitej. „Wielkie Wilno”, które powstało po ponad dwukrotnym powiększeniu jego powierzchni w wyniku decyzji administracyjnych w latach 1915 i 1919, rozciągało się na obszarze 10 .400 m3, jednak był to obszar słabo zaludniony, z obrzeżnymi dzielnicami o charakterze rolniczym, pozbawiony miejskiej infrastruktury. Na początku drugiej dekady XX w., miasto liczyło nieco ponad 167 tys. mieszkańców; liczba ta wzrosła do 190 tysięcy w 1928 r.  

Historia budowy Miejskiego Ośrodka Zdrowia nr. 2 

Decyzja o budowie Miejskiego Ośrodka Zdrowia w Wilnie została podjęta przez władze miasta w 1928 r.; na posiedzeniu Komisji Technicznej uznano, że najbardziej odpowiednim miejscem pod budowę gmachu będzie plac u zbiegu ulic Kijowskiej i Zaułka Kucharskiego. Potrzeby mieszkańców miasta w zakresie ochrony zdrowia były ogromne. Miejska służba zdrowia (z wyłączeniem szpitali) w Wilnie liczyła w tym czasie 30 lekarzy, w tej liczbie było 11 lekarzy szkolnych; funkcjonowało 12 przychodni finansowanych przez samorząd. 

Projekt miejskiego ośrodka zdrowia, przygotowany przez architekta miejskiego Stefana Narębskiego, był konsultowany z Departamentem Zdrowia Publicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i zaakceptowany przez Komisję Zdrowia magistratu miasta Wilna. Ostatecznie plany przyjęto do realizacji w styczniu 1930 r.; wiosną tego roku rozpoczęto prace. Wykonawca robót – przedsiębiorstwo budowlane „H. Prudowski, Wilno, ul. Teatralna” – zobowiązało się  do zamknięcia budowy w stanie surowym do dnia 1 sierpnia 1931 r. Gmachu nie ukończono jednak w przewidzianym terminie – w czerwcu 1931 r. prace zostały przerwane z powodu niemożności dalszego ich finansowania przez samorząd miejski. Ośrodek Zdrowia ulokowano w zaadaptowanym na ten cel budynkiem przy ul. Wielkiej 46.  

Budowa placówki przy ul. Kijowskiej została wznowiona dopiero po kilku latach, w 1936 r. Prace budowlane i wykończeniowe trwały jeszcze następny rok, w 1938 r. ośrodek był już otwarty dla mieszkańców. Nadano mu nazwę: Miejski Ośrodek Zdrowia nr 2. Mieściły się  w nim poradnie przeciwgruźlicze dla dzieci i dorosłych, poradnia przeciwweneryczna, poradnia dentystyczna, kąpieliska dla szkół, przedszkoli i osób dorosłych oraz Stacje Opieki nad Matką i Dzieckiem. 

Architektura budynku  

Dwukondygnacyjny budynek zaprojektowany został na rzucie litery „L”, złożony z asymetrycznie zestawionych, prostopadłościennych brył o zróżnicowanej wysokości, z narożnikiem zaakcentowanym wyodrębnioną i nieznacznie wypiętrzoną klatką schodową, doświetloną wysokim „termometrowym” oknem.  Wejście główne od strony ul. Kijowskiej zaakcentowane zostało parterowym ryzalitem z dwuprzęsłowym arkadowym podcieniem. Całość tworzy modernistyczną  kompozycję, której geometryczny rygoryzm złagodzono arkadowym motywem wejścia. Stanowi wczesny przykład przenikania form architektury nowoczesnej do tradycjonalnej, historyzującej architektury Wilna i jest zapowiedzią jej modernizacji w trzeciej dekadzie XX w.  

Adres historyczny: ul. Kijowska 43  

Adres współczesny: Kauno g.37