Morvi, New Palace. Obraz ze ściany za barem w salonie I kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Modyfikowane: tak, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach
Morvi, New Palace. Obraz ze ściany za barem w salonie I kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach
Obraz ze ściany za barem w salonie I kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach
Fragment obrazu ze ściany za barem w salonie I kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach
New Palace. Obraz w salonie z kominkiem (z przedstawieniem bogiń Śiwa i Parawati), fot. Agnieszka Kasprzak
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach
Morvi, New Palace. Fragment obrazu w salonie z kominkiem (z przedstawieniem bogiń Śiwa i Parawati), fot. Agnieszka Kasprzak
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach
Fragment obrazu z salonu na II kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach
Fragment obrazu z salonu na II kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach
Współczesny widok pałacu w Morvi, fot. Agnieszka Kasprzak
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002870-P/194820

Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach

Identyfikator: POL-002870-P/194820

Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach

Dzięki ustaleniom, jakich dokonał brytyjski dziennikarz w przededniu jubileuszu pięćdziesięciolecia budowy największej rezydencji pałacowej w Dźodpur (Jodhpur, Indie), działalność artystyczna Stefana Norblina - popularnego w latach dwudziestych ubiegłego wieku portrecisty warszawskiej bohemy, niespodziewanie wzbudziła ogromne zainteresowanie na forum międzynarodowym
 

Stefan Norblin w Indiach

Wybuch wojny zmusiły Stefana Norblina (1892-1952) do pośpiesznego wyjazdu z kraju. Nie był to jednak kres jego kariery, lecz początek nowego, orientalnego wątku w twórczości. Norblin - podobnie jak niegdyś jego pradziad, Jan Piotr Norblin (1745-1830) dla Radziwiłłów w Nieborowie - otrzymał w Indiach zamówienia na ozdobienie obrazami pałacowych wnętrz

Pierwsze pozyskał podczas rozmów z pozującym mu do portretu maharadżą Shree Mahendrasinhji Lukhdhiri - fundatorem pałacu w Morvi (stan Gudźarat). Budowli o zgeometryzowanej, wyrazistej bryle, której krzywizny i zaokrąglenia nadały całości formę określaną w architekturze mianem „streamline”. Jej awangardowa, powstała na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX w., modernistyczna bryła, narzuciła wnętrzu nowoczesne wyposażenie, którego charakter podkreślić miały obrazy autorstwa Stefana Norblina. Prace o tematyce, kolorystyce i rozmiarach dostosowanych do istniejącej już, zamówionej przez maharadżę w londyńskiej firmie Gregson, Batley & King, aranżacji pałacowych wnętrz. 
 

Obrazy, które łączą nowoczesność z egzotyką

Stefan Norblin, realizując powierzone zadanie, stworzył wieloformatowe obrazy. Barwne, inspirowane hinduską mitologią i legendami kompozycje ubrane w artdecowski kostium stylowy, co zaowocowało oryginalnym połączeniem nowoczesności z nutą rodzimej egzotyki. Nieznane w jego wcześniejszej działalności twórczej formy okazały się być zgodne z oczekiwaniami i modą panującą wśród młodych, wykształconych na europejskich uczelniach i pilnie śledzących artystyczne nowinki, hinduskich książąt. Fascynacja stylistyką art déco, jaką wówczas posługiwał się Norblin, znalazła na terenach kolonialnych Indii dobre warunki dalszego rozwoju, podsycane przez prześcigających się w rozrzutności i fantazji maharadżów. Pozwalało to artyście malować obrazy o tematyce rodzajowej i myśliwskiej w oparciu o posiadane doświadczenie oraz własne spostrzeżenia

Natomiast wymagające dobrej znajomości tradycji obrazy o tematyce historycznej i mitologicznej tworzył Norblin na podstawie lektury dwóch ważnych dla kultury Indii eposów: „Ramajany” i „Mahabharaty”. Nie bez znaczenia, dla trafnego uchwycenia i zaprezentowania przewijających się w nich wątków, była dla artysty możliwość bezpośredniego kontaktu z lokalnymi arcydziełami malarstwa i rzeźby. Natknął się na nie zarówno w Bombaju, w którym spędził pierwsze miesiące swego pobytu w Indiach, jak i podczas wypraw, jakie odbył na wyspy Garapurii i Elephanta. Mógł tam podziwiać wykute w grotach sceny zaczerpnięte z hinduskich mitów i pieśni. Oglądać kamienne płaskorzeźby poświęcone kultowi boga Siwy oraz sceny mitologiczne, dzięki którym poznawał przeszłość i historię Indii. 

Wszystkie te aspekty oraz ustalenia, jakie równolegle prowadził ze swym zleceniodawcą, zaowocowały oryginalnymi formami. Kompozycjami malarskimi będącymi efektem bezpośredniej konfrontacji artysty z modernistycznym pałacowym wnętrzem oraz mitologiczną, wielobarwną retoryką hinduizmu. Dowodzą tego obrazy, którymi ozdobił wnętrza pełniące funkcje reprezentacyjne czy przestrzenie, w których - zgodnie z tradycją art déco - meblom towarzyszą wieloformatowe płótna. 
 

Nowy rozdział w twórczości Norblina

Barwny zbiór kompozycji malarskich, jakie na początku lat czterdziestych XX w., wykreował polski artysta na potrzeby modernistycznego New Palace w Morvi, otworzył nowy rozdział w twórczości Stefana Norblina. Stał się impulsem kolejnych zamówień, w których po raz pierwszy w twórczości artysty, obok orientalnej tematyki, pojawiła się bogata, nieobecna we wcześniejszych pracach, paleta kolorystyczna - szeroki wachlarz kontrastowo zestawionych barw, nadający kompozycjom charakter zgodny z hinduską tradycją.

Realizując powierzone przez maharadżę Morvi zadanie, w którym tematyka obrazów przyporządkowana została funkcjom, jakie aranżowane pomieszczenia pełniły, stworzył Stefan Norblin inspirujące kompozycje, którym towarzyszyła pełna aprobata zamawiającego. Wykonaną pracą wzbudził zachwyt nie tylko wśród spragnionych artystycznych nowinek Hindusów, lecz także przebywających w Morvi Europejczyków. Dowodzi tego zapis w pamiętniku polskiego dyplomaty, Henryka Stebelskiego (1904-1979), który pod datą 28 grudnia 1942 r. zapisał: „Spotkałem […] w drodze oficerów marynarki, którzy wracali z księstwa Morvi, gdzie spędzili święta. […] Opowiadali mi o mile spędzonym tygodniu w księstwie, ale przede wszystkiem zachwycali się wspaniałemi freskami nowego pałacu w Morvi. Byli zdumieni, że te cuda są związane z Polską, bo malował je Stefan Norblin.”. 

Obrazy, jakie artysta wykonał na potrzeby wystroju modernistycznego pałacu w Morvi, dały początek kolejnym zamówieniom, które realizował podczas swego pobytu w Indiach.

Osoby powiązane:

Czas powstania:

1942

Słowa kluczowe:

Publikacja:

08.11.2025

Ostatnia aktualizacja:

17.11.2025

Opracowanie:

Agnieszka Kasprzak
rozwiń
Mural Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach, przedstawiający abstrakcyjne postacie ludzkie wśród wirujących płomieni w stylu art déco. Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach Galeria obiektu +8
Morvi, New Palace. Obraz ze ściany za barem w salonie I kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Mural autorstwa Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach, przedstawiający postacie w dynamicznych pozach otoczone wirującymi płomieniami, w stylu art déco. Mural znajduje się nad zakrzywionym barem z okrągłymi stołkami. Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach Galeria obiektu +8
Morvi, New Palace. Obraz ze ściany za barem w salonie I kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Fresk Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach, przedstawiający trzy stylizowane postacie wśród wirujących, kolorowych form. Sztuka łączy elementy modernistyczne i egzotyczne, odzwierciedlając mitologię hinduską. Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach Galeria obiektu +8
Obraz ze ściany za barem w salonie I kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Obraz Stefana Norblina przedstawiający stylizowaną postać kobiecą tańczącą z uniesionymi ramionami, otoczoną abstrakcyjnymi kształtami i ciemnym listowiem, w palecie zieleni i żółci. Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach Galeria obiektu +8
Fragment obrazu ze ściany za barem w salonie I kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Obraz Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach, przedstawiający dwie postacie w tradycyjnych strojach otoczone roślinnością. Dzieło znajduje się nad marmurowym kominkiem z elementami dekoracyjnymi. Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach Galeria obiektu +8
New Palace. Obraz w salonie z kominkiem (z przedstawieniem bogiń Śiwa i Parawati), fot. Agnieszka Kasprzak
Obraz Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach, przedstawiający dwie postacie w tradycyjnych strojach z fletem i kwiatami, na tle dużych liści i drzewa. Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach Galeria obiektu +8
Morvi, New Palace. Fragment obrazu w salonie z kominkiem (z przedstawieniem bogiń Śiwa i Parawati), fot. Agnieszka Kasprzak
Obraz Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach, przedstawiający trzy postacie otoczone bujną roślinnością i kwiatami. Jedna z postaci trzyma kosz z owocami, a inna siedzi obok dużej wazy. Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach Galeria obiektu +8
Fragment obrazu z salonu na II kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Obraz Stefana Norblina przedstawiający nagą kobietę z długimi włosami, ozdobioną biżuterią, otoczoną kwiatami i owocami. Styl artystyczny inspirowany Art déco. Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach Galeria obiektu +8
Fragment obrazu z salonu na II kondygnacji pałacu, fot. Agnieszka Kasprzak
Fasada New Palace w Morvi, Indie, o modernistycznym designie z geometrycznymi kształtami. Budynek otaczają bujne ogrody z kwitnącymi kwiatami, nad którymi leci stado ptaków. Fotografia przedstawiająca Obrazy Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach Galeria obiektu +8
Współczesny widok pałacu w Morvi, fot. Agnieszka Kasprzak

Projekty powiązane

1
  • Mural Stefana Norblina w pałacu Morvi w Indiach, przedstawiający abstrakcyjne postacie ludzkie wśród wirujących płomieni w stylu art déco.
    Archiwum Polonik tygodnia Zobacz