Informacja o obiekcie:

1. Attyka i rzeźby na kościele pw. Wszystkich Świętych i klasztorze benedyktynek we Lwowie

Zespół kościelno - klasztorny jest położony przy pl. Wilczewa 2 (dawny plac Benedyktyński), u stóp Wysokiego Zamku, na terenie Przedmieścia Krakowskiego (zwanego też Żółkiewskim). Był to najstarszy katolicki klasztor żeński, na ziemiach ruskich Korony Polskiej. Zespół klasztorny sióstr benedyktynek obrządku łacińskiego, powstał po 1593 roku, gdy Adam Szaporowski herbu Junosza, za namową córki Katarzyny Szaporowskiej, przekazał na utworzenie klasztoru jej posag, a także jej sióstr Anny i Krystyny. Najstarszą częścią klasztoru jest skrzydło południowe będące przekształconym dawnym dworem Herburtów z 2. połowy XVI wieku. W 1595 roku powstanie klasztoru zatwierdził arcybiskup Jan Dymitr Solikowski, a w 1596 roku papież Klemens VIII oraz król Zygmunt III Waza. W 1597 roku odbyło się uroczyste nadanie pierwszych habitów sześciu zakonnicom, w tym córce fundatora – Katarzynie Szaporowskiej.

Ze źródeł wiadomo, iż przy budowie założenia pracował Paweł Rzymianin, który w swoim testamencie w 1618 roku wspomniał, iż pracował dla klasztoru i niewiele zostało do zakończenia jego budowy. Nie wiadomo jednak dokładnie jaki zakres prac obejmowało zobowiązanie Rzymianina wobec klasztoru. W 1623 roku zabudowania założenia zniszczył pożar, a odbudowę murowanego już kościoła, o czym mówi data z łuku tęczy, zakończono do 1624 roku, z inicjatywy przeoryszy Anny Szaporowskiej. Prace trwały jednak do 1627 roku i według niepotwierdzonych źródeł, odbudową kierował lwowski architekt Jan Pokorowicz. W 1627 roku odbyła się konsekracja kościoła dokonana przez arcybiskupa Jana Andrzeja Próchnickiego. Klasztor i kościół były otaczane szczególną opieką przez polskich królów. W 1670 roku król Michał Korybut Wiśniowiecki nadał zakonowi prawo warzenia piwa i trzy browary, a w 1676 król Jan III Sobieski, zezwolił na założenie własnej klasztornej jurydyki, opartej na prawie magdeburskim. W pierwszym stuleciu swego istnienia zakon dynamicznie się rozwijał i liczył około 60 sióstr. W 1717 roku wykonano remont kościoła. W XVIII wieku przy wejściu na dziedziniec klasztorny wybudowano okazałą barokową bramę, ozdobioną malowidłami i rzeźbami. Wejście do klasztoru stanowiła wsparta na trzech kolumnach trójarkadowa loggia. Przy okazji przebudowy zmieniono też dekoracje fasad budynków. W 1889 roku klasztor powiększono o nowe skrzydło zachodnie. W 1772 w chwili pierwszego rozbioru Polski, w klasztorze mieszkało 25 zakonnic. Prowadzona przez nie szkoła, uratowała klasztor przed austriacką kasatą. W 1889 roku budynki powiększono o nowe skrzydło zachodnie. W 1933 roku benedyktynki weszły w skład odrodzonej polskiej prowincji pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. W tym też okresie rozbudowały szkołę, dobudowując od strony południowej nowe skrzydło. Ostatnia msza w kościele benedyktynek została odprawiona 14 maja 1946 roku, a następnie klasztor i kościół zostały zamknięte przez władze sowieckie.

Siostry benedyktynki zmuszone były w maju 1946 roku wyjechać do pocysterskiego klasztoru w Krzeszowie na Dolnym Śląsku. W opuszczonym klasztorze umieszczono urząd inwentaryzacji budowlanej, a w kościele rozebrano ołtarze. Po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości w 1990 zespół kościelno – klasztorny był początkowo nieczynny, po czym przekazano go greckokatolickim siostrom studytkom. Nosi on obecnie nazwę – świątynia Wszystkich Świętych i klasztor Pokrowski sióstr studytek.

Założenie wybudowano na skraju ówczesnego Lwowa, dlatego kościół podobnie jak klasztor bernardynów otrzymał – obronny charakter. Podkreślały to wysokie i grube mury obronne z przyporami i oknami – strzelnicami oraz masywna, surowa bryła jednonawowego kościoła pozbawionego fasady.

2. Płaskorzeźba Teobalda Orkasiewicza „Kucie Kos”, na elewacji kamienicy przy А. Горської 5 we Lwowie

Płaskorzeźba Teobalda Orkasiewicza „Kucie Kos” wraz z dekorowanym obramieniem, gzymsem i sterczynami, to jeden z trzech obiektów we Lwowie przedstawiających polskie motywy patriotyczne.

3. Zabytkowa kolumna Ledóchowskiego na terenie klasztoru podominikańskiego w Podkamieniu, Ukraina

Kolumna Ledóchowskiego stoi na dziedzińcu klasztoru podominikańskiego, obecnie zakonu Studytów w Podkamieniu. Została ufundowana w 1719 roku przez wojewodę wołyńskiego Stanisława Ledóchowskiego na pamiątkę wyjścia wojsk saskich i rosyjskich z Polski. Pod koniec XVIII wieku kolumna przewróciła się i została odbudowana. W 1877 roku kolumnę poddano konserwacji.

Jest to klasyczna kolumna, wolnostojąca, ustawiona na wysokim cokole, zwieńczona kompozytowym kapitelem, na którym stoi figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Trzon kolumny i kapitel wykonano z piaskowca, cokół i stopnie schodów z piaskowca lub wapienia (są pokryte grubą warstwą zapraw i farby). Figurę wykonano z blachy miedzianej, złoconej. W płycinach cokołu były zamontowane w 1877 roku 4 płyty z napisami, wykonane z cynku (niezachowane), które zastąpiły wcześniejszy tekst, zapewne wykuty w kamieniu. W 1877 roku wokół kolumny postawiono żeliwne ogrodzenie (niezachowane).

Zrealizowane prace: 
Projekt objął przeprowadzenie prac konserwatorskich przy zabytkach w przestrzeni miejskiej Lwowa oraz na terenie klasztoru podominikańskiego w Podkamieniu. 

Finansowanie: Program Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą"

Więcej o projekcie: https://polonika.pl

• Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, realizacja w oku 2021