KONKURS DZIEDZICTWO BEZ GRANIC ZOBACZ

Licencja: domena publiczna, Źródło: Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Opis Porzecza
Fotografia przedstawiająca Opis Porzecza
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: DAW-000250-P/148620

Opis Porzecza

Porzecze | Białoruś | obwód brzeski | rejon piński
biał. Pareczcza (Парэчча)
Identyfikator: DAW-000250-P/148620

Opis Porzecza

Porzecze | Białoruś | obwód brzeski | rejon piński
biał. Pareczcza (Парэчча)

W tekście opisane jest Porzecze leżące w gubernii mińskiej i powiecie pińskim, w którym znajduje się fabryka tkanin oraz cukrownia. Zakłady te miały powstać staraniem Aleksandra Skirmunta. W dalszej części noty następuje opis fizyczny okolic Porzecza oraz kwestie produkcji fabryki tkackiej, na czele której stoi Aleksander Szupiewski (Źródło: „Tygodnik Illustrowany”, Warszawa 1878, Seria 3, T:6, s. 261, za: Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego).

 

Uwspółcześniony odczyt tekstu 

 

Porzecze

Miejscowość ta, w guberni mińskiej, powiecie pińskim położona, posiada od r. 1837 fabrykę. Zacznijmy od Niemców. Zajmują oni ostatni, ale jeden z większych salonów wystawy; a że, jak się wytłumaczyli w tej mierze, ich wystawa artystyczna (bo przemysłowej wcale nie mają) zdecydowaną została dość późno i nie jest zbyt pokaźna, więc usuwają się od wszelkiego współzawodnictwa o nagrody. Ztąd, chociaż pięknych obrazów nie brak i wielu wystawców ważne i u siebie, i u obcych zajmuje stanowisko, nagroda przyznana im nie została. Jest cienkich sukien i innych tkanin, oraz od r. 1860 cukrownia z rafinerią. Oba te zakłady przemysłowe powstały staraniem ś. p. Aleksandra Skirmunta. 

Zrazu na mniejszą skalę założone, należą dziś do najznaczniejszych w guberniach litewskich, a pod względem urządzenia i wyrobów z najlepszymi w kraju równać się mogą. Porzecze, nad prawym brzegiem Jasiołdy, otoczone dębowymi gajami, z widokiem na rozległe, za drugim brzegiem, błonia, do piękniejszych w Pińszczyźnie miejscowości zaliczonym być może. Same zakłady fabryczne, własność braci Skirmuntów, z przynależnymi do nich budowlami mieszkalnymi, magazynami, stajniami i ogrodami, zajmują do 35 morgów litewskich przestrzeni. Obszernie rozłożone, pięknie i starannie utrzymane budynki, bite drogi i ogródki kwiatowe z wodotryskiem, nazewnątrz czystość wzorowa, przedstawiają widok dosyć jeszcze rzadki, niestety, w naszym kraju. 

Fabryka sukienna mieści się w dwóch większych gmachach; w jednym z tych maszyna parowa stojąca, o sile 30 koni, porusza apreturę i folusze; w drugim zaś maszyna parowa leżąca, o sile 60 koni, najnowszej konstrukcji („Sulzera” patent), wprawia w bieg przędzalnię i warsztaty; farbiarnia mieści się w trzecim budynku. Przędzalnia posiada 10 asortymentów, tkalnia zaś sto warsztatów, wyłącznie maszynowych. Na fabryce przerabia się do 5 000 pudów wełny, głównie litewskiej. Szyszki barwierskie używają się także z produkcji miejscowej, dostarczane przez ekonomię porzecką. Na czele fabryki stoi Aleksander Szupiewski, od lat 30 bez przerwy w tym zakładzie pracujący, początkowo jako farbiarz, następnie jednocześnie jako dyrektor przewodniczący. 

Majstrowie wydziałowi wszyscy bez wyjątku krajowcy; przemysł więc sukienniczy w Porzeczu o własnych stoi siłach. Wyroby porzeckie odznaczają się dobrocią wełny, trwałością i wykończeniem; bardzo też są poszukiwane i obecnie fabryka nie może i w połowie wydołać licznym zamówieniom. Produkcja roczna dochodzi wartości 300 000 rs., wyrobem sukna zajmuje się 400 robotników płci obojga. W razie choroby, pomoc lekarską w miejscowym szpitalu otrzymują bezpłatnie. Małoletnie dzieci mogą korzystać z nauki w szkółce ludowej, istniejącej we wsi sąsiedniej. Wkrótce też, z inicjatywy właścicieli, zawiązać się ma spółka zaliczkowo-oszczędnościowa. 

Cukrownia mieści się w wielkim murowanym gmachu nad samą rzeką, wśród gaju dębowego. Przerabia ona dziennie 500 korcy buraków na sposób dyfuzyjny, a zajmuje w czasie kampanii burakowej 200 robotników. Zbyt przeważnie miejscowy, oraz w Moskwie. Obecnie ustawia się maszyna dla wyrobu cukru rafinowanego w kostkach. Dyrektorem jest p. Stegemann, urodzony w Królestwie Polskim. Do naprawy maszyn używanych w obu zakładach istnieje warsztat mechaniczny. Tak w fabryce sukiennej, jak też i w cukrowni, uczy się praktycznie kilku młodych ludzi („aplikantów”), otrzymujących od właścicieli bezpłatnie stół i mieszkanie.

Czas powstania:

1878

Słowa kluczowe:

Publikacja:

28.11.2023

Ostatnia aktualizacja:

06.08.2025
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Opis Porzecza Fotografia przedstawiająca Opis Porzecza Galeria obiektu +1

Fotografia przedstawiająca Opis Porzecza Fotografia przedstawiająca Opis Porzecza Galeria obiektu +1

Załączniki

1

Projekty powiązane

1
  • Polonika przed laty Zobacz