W krótkiej nocie wspomniana jest brama w Wilnie, która dawniej była dzwonnicą byłego kościoła pofranciszkańskiego i pochodzi prawdopodobnie z początku XV wieku. Początkowo miała to być brama wjazdowa. W tekście przypomniana jest jej historia oraz funkcja (Źródło: „Tygodnik Illustrowany”, Warszawa 1886, Seria 4, T:8, s. 319, za: Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego).

Uwspółcześniony odczyt tekstu

Starożytna brama w Wilnie

Charakterystyczna ta budowa, wystawiona na rysunku jako dzwonnica b. kościoła pofranciszkańskiego, niewątpliwie pochodzi z początku wieku XV i pierwotnie miała inne przeznaczenie. Była to obronna brama wjazdowa, jak nieistniejące już: Zamkowa, Rudnicka, Trocka, albo jak istniejąca dotąd Ostra, zwana dawniej Miednicką, ponieważ prowadziła do zamku książęcego w Miednikach. Obwód miasta skupionego u stóp zamku Wyż­niego, którego ruiny dotąd sterczą, jeszcze w końcu XV wieku był nierównie szczuplejszy niżeli w sto lat później, kiedy około r. 1600 wznoszono nowy mur obronny. Ten ostatni, zatoczony od Ostrej Bramy wzdłuż dzisiejszej ulicy Połockiej, zamykał już kościół ks. Franciszkanów w obrębie miasta. 

Poprzednio zaś tenże kościół, naówczas drewniany, był poza miastem właściwym, na przedmieściu zwanym Piaski. Tak położenie określa jeszcze pierwszy biskup wileński Wasiło, w testamencie swoim z r. 1398. Przypuszczać tedy można, że Wilno wystawione było opasane murem obronnym, ale w granicach nierównie szczuplejszych niż potem. Mur ten mógł biec nieopodal dzisiejszej ulicy Niemieckiej, i brama wystawiona na rysunku musiała być jego częścią. Takie przynajmniej przypuszczenie stawia A. H. Kirkor w swoich szacownych „Przechadzkach po Wilnie”.