W tekście opisany jest kościół bernardynów w Wilnie założony jeszcze w 1469 roku przez Kazimierza Jagiellończyka. Opisane są także nagrobki znajdujące się w tym kościele, m.in. Stanisława Radziwiłła. Po licznych pożarach i przerobieniach w kościele z pierwotnej budowy ostała się m.in. narożna wieżyca (Źródło: „Tygodnik Illustrowany”, Warszawa 1867, T:15, s. 280, za: Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego).

Uwspółcześniony odczyt tekstu

Wieża narożna dawnego kościoła bernardynów w Wilnie.

Jednym z nielicznych za Niemnem zabytków budownictwa średniowiecznego jest kościół bernardynów w Wilnie. Założył go w roku 1469 król Kazimierz Jagiellończyk, a pomimo licznych przerabiań i pożarów nosi on jeszcze dzisiaj wybitną cechę pierwotnej swojej budowy. Żaden kościół wileński nie posiada tylu nagrobków i pomników, ile ich ma bernardyński. Tu od XVI wieku aż do naszych czasów grzebano wszystką prawie bogatszą szlachtę litewską i zamożniejszych mieszczan wileńskich. 

Tradycjonalny ten zwyczaj u mieszkańców Wilna przeszedł nawet w przysłowie, bo do dziś dnia, mówiąc żartobliwie o czyjejś śmierci, powiadają u nas: „wzięli go bernardyni” albo: „poprowadzili go do bernardynów.” Z nagrobków najpiękniejsze tu Stanisława księcia Kadzidłła, marszałka w. lit., zmarłego r. 1599; Piotra Wiesiołowskiego, oboźnego, ulubieńca Zygmunta Augusta, i Władysława hr. na Łohojsku Tyszkiewicza, krojczego w. ks. lit. z roku 1684. Z pierwotnej budowy kościoła ocalały we wnętrzu piękne ostrołukowe sklepienie i śliczna narożna wieżyca od dziedzińca, którą tu na rysunku podajemy. 

Wieżyczka ta jest jedyną częścią bernardyńskiego kościoła, mogącą godnie iść w porównanie z gotycką pięknością sąsiadującego z nim kościółka św. Anny, tego arcydzieła budownictwa średniowiecznego, którego rysunek umieszczony już był w numerze 5 naszego „Tygodnika”.