Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro, fot. Paulo JC Nogueira, 2014
Licencja: CC BY 3.0, Źródło: Wikimedia Commons, Modyfikowane: tak, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro
Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro, fot. Paulo JC Nogueira, 2014
Licencja: CC BY 3.0, Źródło: Wikimedia Commons, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro
Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro, fot. Cecylia Rotter, 2024
Licencja: CC BY 3.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001956-P/160553

Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro

Identyfikator: POL-001956-P/160553

Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro

Kameralny pomnik, naturalnie wtapiający się w otoczenie, na niskim postumencie posąg stojący na promenadzie przy plaży, zwrócony w stronę morza. Wydaje się spacerować wśród plażowiczów.

August Zamoyski od 1940 r. przebywał w Brazylii, prowadząc tam ożywioną działalność na rzecz upowszechnienia sztuki, zwłaszcza rzeźbiarskiej. Projektował rzeźby do przestrzeni publicznej i na zamówienia prywatne; kilka z nich zostało zrealizowanych. Pierwszą większą jego pracą po osiedleniu się w Brazylii był posąg Chopina, zamówiony przez Polonię brazylijską jako jej dar dla miasta Rio de Janeiro. Zamoyski, wyjątkowo tylko wykonujący pomniki, niechętny tego rodzaju zadaniom artystycznym, pisał też o zamówieniu Chopina w swoim dzienniku z 1.09.1943, że „nie pali się do tej pracy”. Dzieło powstało jednak szybko i zostało uroczyście odsłonięte w 5. rocznicę wybuchu wojny, 1.09.1944. Modelem rzeźbiarza został polski tancerz, emigrant w Argentynie, Jerzy Szabelewski. W jego choreografii wystawiono wówczas w pobliskim Teatro Municipal balet pt. „Ballada polska, czyli Wizje”, w którym pojawiała się wizja-figura Chopina w ujęciu Zamoyskiego. Zamoyski przedstawił Chopina, uwzględniając nadmorską lokalizację, jako „słuchającego nad brzegiem morza, co mu fale za nowiny z ojczyzny przynoszą - tak jak my dziś wszyscy wsłuchani jesteśmy, jak tam serca biją” (wypowiedź artysty z 1945 r.). Znalazł znakomity kompromis między pełnym życia, niemal rodzajowo ujętym wizerunkiem konkretnej osoby w XIX-wiecznym stroju, z sylwetki i fizjonomii rozpoznawalnej jako sławny kompozytor - a syntetyczną nowoczesną formą, wyrażającą zadumę i poetycką refleksję geniusza. Jan Lechoń zapisał w „Dzienniku” 11.11.1951 r.:

„Reprodukcja Chopina Gucia Zamoyskiego. To dzieło zawsze równie i na nowo mnie zachwyca, choć znam je tylko z obrazka. Jest w nim romantyzm tak opanowany, jak w Chopinie, można by powiedzieć romantyzm klasyczny. Jest to zarazem arcydzieło nastroju i formy. Sam Gucio mówił mi, że jego «Chopin» stoi jak «Dawid» Michała Anioła, ale od dawna wiem, jak mało można wynaleźć w rzeźbie (…). Mimo to ta postać jest nowa przez natchnienie artysty, przez zaklętą w niej cudowną lekkość i solidność monumentalności sztuki”.

Gipsowy zmniejszony model (i jego brązowa wersja) Zamoyskiego zachowały się w spuściźnie po jego żonie, (ob. w Muzeum Narodowym w Warszawie). Rzeźba właściwa doczekała się też kilku odlewów, które znajdują się w zbiorach prywatnych w USA i Wielkiej Brytanii.

Osoby powiązane:

Czas powstania:

1944

Twórcy:

August Zamoyski (rzeźbiarz; Polska, Francja, USA, Brazylia)(podgląd)

Bibliografia i archiwalia:

  • Z. Kossakowska-Szanajca, „August Zamoyski”, Warszawa 1974, s. 51-52 (tamże obfita bibl. artykułów okolicznościowych prasy brazylijskiej).
  • August Zamoyski 1893-1970, katalog wystawy monograficznej w stulecie urodzin artysty w Muzeum Narodowym w Warszawie, red. Z. Kossakowska-Szanajca, Warszawa 1993, s. 88-89.
  • „August Zamoyski. Myśleć w kamieniu”, katalog wystawy w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie, red. A. Lipa, Warszawa 2019, s. 368, 479, 497-498.
  • Jan Lechoń, „Dziennik”, t. 2, Warszawa 1992, s. 287.

Bibliografia uzupełniająca:

„Tygodnik Polski – The Polish Weekly”, 1945, nr 9.

 

 

Słowa kluczowe:

Publikacja:

15.07.2024

Ostatnia aktualizacja:

07.12.2024

Opracowanie:

prof. Andrzej Pieńkos
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro Fotografia przedstawiająca Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro Galeria obiektu +2
Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro, fot. Paulo JC Nogueira, 2014
Fotografia przedstawiająca Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro Fotografia przedstawiająca Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro Galeria obiektu +2
Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro, fot. Paulo JC Nogueira, 2014
Fotografia przedstawiająca Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro Fotografia przedstawiająca Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro Galeria obiektu +2
Pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro, fot. Cecylia Rotter, 2024

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz