Na skwerze Laurent-Prache, w pobliżu kościoła Saint-Germain-des-Prés, znajduje się pomnik Poezji w hołdzie polskiemu poecie Guillaume'owi Apollinaire'owi autorstwa Pabla Picassa. U źródeł inauguracji pomnika leży opowieść o jednej z największych porażek Hiszpana, uważanego za jednego z najważniejszych twórców XX w.

Geneza powstania. Zlecenie na utworzenia pomnika Apollinaire'a na cmentarzu Père-Lachaise

Apollinaire zmarł 9 listopada 1918 r. Grono jego przyjaciół i miłośników obchodziło kolejne rocznice jego śmierci, zbierając się nad grobem poety około godziny 11:30. Od 1920 r. okazji tej towarzyszyły dyskusje na temat wzniesienia pomnika na nagrobku poety na cmentarzu Père-Lachaise. Zawiązany został specjalny komitet przyjaciół Apollinaire’a, złożony z 28 członków - w tym z wdowy po Apollinairze, literatów i kilku malarzy kubistów - który oficjalnie ogłosił plan wzniesienia pomnika na nagrobku poety na cmentarzu Père-Lachaise. Przedsięwzięcie miało zostać sfinansowane z publicznej zbiórki pieniędzy oraz aukcji prac nowoczesnych, przeprowadzonej dzięki darom związanych z Apollinaire’em artystów, w tym polskich twórców takich jak Alicja Halicka, Mojżesz Kisling czy Louis Marcoussis (Ludwik Markus). Na wykonawcę pomnika wybrano Pabla Picassa. Jak zauważa Michael FitzGerald, zgadzając się na przyjęcie zlecenia, Picasso zaakceptował warunek stworzenia projektu, który miałby wyrażać zbiorową pamięć o Apollinairze. 

Niepowodzenie Picassa

Wkrótce okazało się, że już w kilka lat po śmierci Apollinaire'a w paryskim środowisku artystycznym istniało kilka konkurujących ze sobą wizji dziedzictwa Apollinaire'a. Podczas gdy jedni akcentowali przede wszystkim dokonania Apollinaire'a w dziedzinie literatury, przywołując np. tom poezji „Alkohole”, inni podkreślali jego rolę w historii sztuki jako promotora kubizmu lub twórcy terminu „surrealizm". 

W wyniku nacisków społecznych, związanych z uzyskaniem funduszy na realizację pomnika, w 1927 r., Picasso zaprezentował pierwsze awangardowe projekty monumentu komitetowi. Utrzymane w poetyce surrealizmu szkice kobiece do „Metamorfozy" nie spotkały się jednak z uznaniem decydentów. Nawet nieprzychylne komentarze, takie jak np. „dziwaczny, potworny", nie skłoniły artysty do rezygnacji z wyboru surrealistycznej stylistyki. W latach 1928-1932 Picasso opracował kilka projektów abstrakcyjnych kompozycji z metalowych prętów (obecnie znajdujących się m.in. w paryskim Muzeum Picassa), nawiązujących do Apollinaire'owskiej idei „pomnika z niczego" z „Poety zamordowanego", z myślą o umiejscowieniu jednej z nich na nagrobku Apollinaire'a. Żaden z tych projektów nie został jednak zrealizowany w zamierzonym miejscu z uwagi na niespełnienie oczekiwań komitetu, który dążył do utworzenia w tym miejscu klasycyzującego popiersia poety. Przedłużające się negocjacje z Picassem spowodowały, że w latach 30. XX w. zaczęto rozważań inne rozwiązania. Ostatecznie na nagrobku w 1935 r. stanął pomnik w formie menhira autorstwa rosyjskiego poety i malarza Serge'a Férata.

Pomnik Poezji na skwerze Laurent Prache

Ponad dwie dekady po tych wydarzeniach, w wyniku refleksji nad nieudanym projektem, w 1959 r. Picasso podarował miastu Paryż brązowe popiersie kobiety w hołdzie Guillaume'owi Apollinaire'owi, zatytułowane Poezja. Rzeźba, do której pozowała malarka i ówczesna partnerka Picassa, Dora Maar, została umieszczona na wysokim kamiennym postumencie z inskrypcją „A Guillaume Apollinaire 1880-1918" (Guillame'owi Apollinaire'owi 1880-1918). Rzeźba stanowiła jeden z czterech brązów wykonanych przez odlewnię Valsuani w 1950 r. na podstawie gipsowej kompozycji Picassa z 1941 r.

Co ciekawe, w 1999 r. figura została skradziona ze skweru. Ważącą ponad 80 kg realizację została w nocy z 29 na 30 marca tego roku odłączona od podstawy. Wkrótce odnaleziono ją w lesie w Val-d'Oise, skąd przewieziono do ratusza miasta Osny, gdzie nieświadomi autorstwa i historii rzeźby pracownicy urzędu zadecydowali o umiejscowieniu jej wewnątrz miejskiego gmachu. W 2001 r. jedna z wizytujących rozpoznała w brązie zaginioną rzeźbę Picassa. Po wszczęciu dochodzenia praca została bez rozgłosu ponownie usytuowana na placu 18 grudnia 2001 r.