Informacja o obiekcie:
Cmentarze z polskimi nagrobkami.

Zrealizowane prace: 

2020
Projekt zakładał remont miejsc pamięci, pomników i mogił, porządkowanie zniszczonych cmentarzy kresowych w Kołomyi, Starym Siole i Zimnej Wodzie, istotnych miejscach w dziejach państwa i narodu polskiego. W ramach zadania przeprowadzono m.in.: wycinkę i usunięcie zbędnej zieleni (chwasty, samosiejki, drzewa zagrażające mogiłom), wydobycie z ziemi zapadniętych i przewróconych elementów kamiennych pomników i grobowców, czyszczenie odzyskanych elementów, ustawienie na właściwe miejsce, odnowienie napisów, impregnacja, porządkowanie otoczenia, inwentaryzacja odnowionych i odkrytych mogił, stworzenie wykazu pochówków.

2021
Projekt zakłada remont nagrobków i porządkowanie zniszczonych cmentarzy kresowych w Kołomyi, Starym Siole i Zimnej Wodzie na Ukrainie.

Pierwszy etap prac miał miejsce w Kołomyi (30.07–15.08.2021). Była to kontynuacja prac porządkowych na miejscowym zabytkowym cmentarzu rzymskokatolickim. W trakcie prac wycięto i usunięto zbędną zieleń (chwasty, samosiejki, drzewa zagrażające mogiłom), wydobyto z ziemi zapadnięte i przewrócone elementy kamiennych pomników i grobowców, oczyszczono odzyskane elementy, ustawiono na właściwe miejsce, odnowiono napisy. Naprawiono i odnowiono w ten sposób kilkadziesiąt grobowców, pomników i krzyży. Dodatkowo wykonano impregnację, inwentaryzację odnowionych i odkrytych mogił oraz opracowano wykaz pochówków. Wszystkie prace odbyły się pod nadzorem konserwatora zabytków.

Drugi etap projektu realizowany był 10–19 września 2021 r. w miejscowościach Stare Sioło i Zimna Woda.

W miejscowości Stare Sioło, gdzie do dziś istnieją ruiny zamku Ostrogskich, później Zasławskich, Sieniawskich, Czartoryskich i Potockich, są cztery cmentarze. Na jednym z nich – rzymskokatolickim − wolontariusze pracują już 11. rok. Odkryli tutaj w zaroślach zalegające elementy pomnikowe i rozpoczęli tworzenie z nich lapidarium.

W Zimnej Wodzie porządkowany był obszar przedwojennych pochówków, gdzie spoczywają dawni mieszkańcy tej miejscowości: Polacy, Niemcy, Ukraińcy, a ich mogiły niszczeją z powodu braku opieki nad nimi. W trakcie prac wolontariusze odnowili i uporządkowali m.in. mogiły: 19-letniego legionisty Franciszka Korniaka, por. WP Fr. Billiana, Koncewiczów, Zielińskich, Jocherów, Messnerów, Müllerów, Nesslów. Umieścili także wewnątrz kaplicy cmentarnej (przytwierdzając na ścianie) znalezione na ziemi, bez jednoznacznego przyporządkowania do konkretnej mogiły odnowione konserwatorsko tabliczki.

Dodatkowo zebrany został materiał fotograficzny do kolejnej aktualizacji wykazu pochówków umieszczanego na stronie Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej (kresowianie.info), w celu korzystania przez zainteresowanych.

2024
Zadanie obejmowało remont miejsc pamięci, porządkowanie zniszczonych cmentarzy kresowych w Kołomyi, Starym Siole i Zimnej Wodzie. W ramach zadania wykonano m.in.: usunięcie zbędnej zieleni, wydobycie z ziemi zapadniętych i przewróconych elementów pomników i grobowców, czyszczenie odzyskanych elementów, ustawienie na właściwe miejsce, odnowienie napisów, impregnacja, porządkowanie otoczenia, inwentaryzacja mogił. Stworzone powykonawczo opracowania opisowo-fotograficzne, relacjonujące przebieg realizacji projektu oraz przedstawiające stan remontowanych i porządkowanych obszarów zostały umieszczone na stronie Towarzystwa. Wyjazdy odbyły się w II i III kwartale 2024 r., wzięło w nich udział 30 wolontariuszy.

Finansowanie: Program Instytutu Polonika „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat”  

Więcej o projekcie: https://polonika.pl/programy/programy-grantowe/programy-grantowe-instytutu/remont-i-porzadkowanie-zabytkowych-cmentarzy

https://polonika.pl/programy/programy-grantowe/programy-grantowe-instytutu/ratujemy-cmentarze-kresowe-

• Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej, realizacja w latach 2020, 2021 i 2024