Informacja o obiekcie:
Cmentarz Kukijski („francuski”) to największa nekropolia Gruzji. W jej starej części znajduje się ciągle dość duża ilość nagrobków przedstawicieli polskiej społeczności w Tbilisi.

To obecnie najstarszy cmentarz stolicy Gruzji. Pierwsze pochówki na nim, to najprawdopodobniej początek XVIII wieku. W początkowym okresie istnienia był cmentarzem głównie rzymskokatolickim, a nawet był nazywany cmentarzem polskim, ze względu na to, że pochówków w tym miejscu dokonywała zazwyczaj społeczność polska w Tbilisi. Obecnie cmentarz jest wielowyznaniowy. Jest położony na wielkim terenie. W 1955 roku powiększono cmentarz o nową część - dodatkowe 50 hektarów powierzchni. Na tej części, już dziś spoczywa ponad 70 tysięcy osób. Kilkanaście lat temu, ze środków Ministerstwa Kultury RP, Fundacja TERPA rozpoczęła prace porządkowe na cmentarzu na Kukii. Prace trwały kilka lat i objęły kilkadziesiąt polskich nagrobków. Prace zrealizowane przez Fundację TERPA są do dziś widoczne.

Zrealizowane prace: 

2022
W dniach od 8 do 18 października w stolicy Gruzji – Tbilisi, członkowie i wolontariusze Stowarzyszenia Odra-Niemen realizowali projekt pod nazwą „Prace porządkowe cmentarza na Kukii w Tbilisi”. Grupa 12 wolontariuszy z Polski odnawiała i porządkowała polskie groby w starej części cmentarza kukijskiego w Tbilisi.W ramach projektu wolontariusze mieli odnowić co najmniej 6 grobów. W ciągu krótkiego pobytu udało się jednak zająć 11 grobami naszych rodaków, dzięki pomocy 8 wolontariuszy z Tbilisi – mieszkających tu Polaków, ale także dzięki znakomitej pogodzie i ciężkiej pracy uczestników projektu.

Część z odnowionych mogił to groby rodzinne – np. rodziny Ziętków, Wiercińskich czy też dwojga dzieci  Lubańskich. Jedno z miejsc to zebrane wiele lat temu przez wolontariuszy z Polski pomniki zgromadzone w jednym miejscu. Zostały one odnowione, wysprzątane oraz ogrodzone. Pozostałe nagrobki to pojedyncze groby Polaków, którzy zostali tu pochowani głównie na przełomie XIX i XX w. Podczas prac usuwano chwasty gęsto porastające groby, czyszczono kamień nagrobkowy, odmalowywano napisy, malowano i betonowano ogrodzenia grobów, przyklejano płyty nagrobków do ich podstaw, remontowano furtki itp.

Podsumowując, wszystkie zakładane prace zostały wykonane w całości. Grobów odnowiono znacznie więcej niż planowano. Powstała także dokumentacja fotograficzna zrealizowanych prac oraz grobów wymagających działań w kolejnym roku.

2023
Projekt dotyczył porządkowania Cmentarza na Kukii, w Tbilisi w Gruzji. Grupa wolontariuszy z Polski wyjechała we wrześniu 2023 roku do Gruzji i wzięła udział w porządkowaniu cmentarza. Prace na cmentarzu Kukijskim rozpoczęto w roku 2022. Rok 2023 był kontynuacją prac. W ramach prac na cmentarzu została wycięta roślinność porastająca teren polskich grobów, uprzątnięte zostały śmieci, odmalowane zostały napisy na grobach, naprawione i odmalowane zostały ogrodzenia grobów. Oprócz tego został ogrodzony jeden fragment cmentarza, na którym znajdują się polskie mogiły. Wszystkie te prace zostały przeprowadzone w ciągu 15 dni pobytu w Tbilisi.

Stowarzyszenie Odra-Niemen podjęło pracę na cmentarzu Kukijskim w Tbilisi w roku 2022. W 2023 roku skończyło pracę na wszystkich odnalezionych polskich grobach na tym cmentarzu.

Finansowanie: Program Instytutu Polonika „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat” 

Więcej o projekcie: https://polonika.pl

https://polonika.pl

• Stowarzyszenie Odra-Niemen, realizacja w roku 2022 i 2023.