Informacja o obiekcie:
Najważniejszą częścią całego wyjazdu była wieś Styrcza. Miejscowość, położona w rejonie Glodeni, została założona pod koniec XIX w. przez Polaków przybyłych głównie z rejonu Kamieńca Podolskiego, w czasie gdy terytorium dzisiejszej Mołdawii zawierało się w guberni besarabskiej Imperium Rosyjskiego. Pierwszym mieszkańcom wsi, noszącej na początku nazwę Jelizawietowka, przewodził ród Wojewódzkich. Miejsca spoczynku najstarszych polskich osadników, jak i ich potomków stanowią większość z grobów spotykanych na styrczyńskim cmentarzu. Nagrobki pisane są przede wszystkim cyrylicą, w języku rosyjskim, choć na pochówkach najnowszych lub odnowionych widnieją już inskrypcje polskie. Znaleźć tam można także mogiły prawosławne oraz z inskrypcjami rumuńskimi.

Styrcza do dziś jest nieraz nazywana „Małą Warszawą”, gdyż największą część jej mieszkańców stanowią Polacy, w dużej mierze wciąż zachowujący język i wiarę swoich przodków. Funkcjonuje tutaj także Dom Polski prowadzący lekcje języka polskiego, wydający własną prasę oraz będący miejscem spotkań wolontariuszy z miejscową społecznością polską.

Zrealizowane prace: 

2022
W dniach 19-29 sierpnia 2022 r. wolontariusze akcji „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia” Fundacji Studio Wschód odwiedzili naszych Rodaków w Mołdawii w celu przekazania im pomocy rzeczowej oraz przeprowadzenia prac porządkowych i dokumentacyjnych na cmentarzu we wsi Styrcza. Na początku uczestnicy projektu odwiedzili też Dom Polski w Bielcach, gdzie spotkali się z polskimi seniorami i młodzieżą, poznali historię polskiego osadnictwa w Mołdawii i dyskutowali o roli ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego poza granicami Polski.

Prace porządkowe ograniczyły się jedynie do podkoszenia traw i krzewów oraz przycinania gałęzi drzew, co oznacza, że obiekt ten jest regularnie odwiedzany. Pilnej renowacji wymagały najstarsze pomniki z piaskowca, pochodzące z XVIII w. Na większości z nich epitafia były zatarte, a ich podstawy mocno pokruszone, co groziło przewaleniem się pomników.

2023
Zadanie było kontynuacją współpracy z Polakami w Mołdawii (Styrcza, Bielce) rozpoczętej w 2021 r. przez Fundację Studio Wschód. Zadanie było realizowane w okresie 01.06–30.09.2023 r. a główne działanie w Mołdawii 16-21.07.2023 r. W zadaniu wzięło udział 15 wolontariuszy.

Wolontariusze prowadzili prace inwentaryzacyjno-porządkowe na starym polskim cmentarzu w Styrczy, dokumentowali efekty prac oraz wszystkie znalezione groby. W ramach zadania przeprowadzone zostały również wykłady zwiększające wiedzę i umiejętności w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego oraz historii miejsca w którym realizowany jest projekt. Z działań sporządzone zostały reportaże, artykuły oraz galerie zdjęć.

Finansowanie: Program Instytutu Polonika „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat” 

Więcej o projekcie: https://polonika.pl

https://polonika.pl

• Fundacja Studio Wschód, realizacja w roku 2022 i 2023.