Zarys historyczny

Miejscowość Siemakowce (lub Siemiakowce) położona jest około dziesięć kilometrów na północny zachód od znacznie większego Czortkowa. Najstarsze zarejestrowane informacje o tej wsi pochodzą z XIX wieku. Wśród właścicieli majątku wymienia się przede wszystkim rodzinę Ochockich, która władała dobrem od co najmniej drugiej dekady XIX stulecia.

Pierwotnie miejscowość podlegała pod parafię w Chomiakówce, a w roku 1937 przyłączona została do fary w Białobożnicy. Na przełomie XIX i XX wieku, m.in. z inicjatywy chomiakowskiego proboszcza, księdza Leonarda Moczarowskiego oraz ówczesnego właściciela majątku, Władysława Ochockiego, wzniesiono we wsi kaplicę.

W czasach dominacji ZSRR Sowieci zamknęli obiekt, który stał pusty i nieużywany od 1960 do 1989 roku. W roku 1990 rekonsekrowano kaplicę, a pięć lat później ukończono remont budowli. Co ciekawe, część pierwotnego wyposażenia przetrwała na miejscu.

Architektura

Obiekt położony jest przy drodze z Białego Potoka, w północnej części wsi, na stoku wzgórza, na sztucznie wyrównanej terasie, która od wschodu została podmurowana. Prezbiterium skierowano na zachód. Kaplicę wymurowano z kamienia i otynkowano. Składa się z dwuprzęsłowej nawy i półkolistej apsydy, stanowiącej część ołtarzową. Od południa do głównej bryły dołączono prostokątną zakrystię z przedsionkiem.

Elewacje zewnętrzne osadzono na cokole. Artykułowane są przez lizeny, które m.in. wyznaczają podział na przęsła nawy. Lizeny wspierają wyłamany gzyms, który obiega całą budowlę.

Fasada jest trójosiowa, jednokondygnacyjna, zwieńczona trójkątnym szczytem. Nad prostokątnym otworem wejściowym znajdującym się na osi umiejscowiono tympanon z napisem: PANIE DOBRZE NAM TU BYC. | MAT. XVII. 4. | 1895. Po bokach wejścia rozmieszczono nisze prostokątne, zamknięte półkoliście. Podobna, nieco mniejsza nisza znajduje się w polu szczytu.

Nawę nakrywa dach dwuspadowy, apsydę połowa dachu ostrosłupowego. Z kolei nad zakrystią znajduje się dach pulpitowy. Wieżyczkę na sygnaturkę nakryto ostrosłupowym daszkiem z gałką i krzyżem. Została pokryta blachą, podobnie jak wszystkie połacie.

Ściany wewnętrzne nie posiadają artykulacji. Arkada tęczy jest półkolista i wsparta na węgarach z kapitelami w formie odcinków profilowanego gzymsu. Całe wnętrze nakryte zostało stropami. Okna w części nawowej i ołtarzowej zastosowano prostokątne, zamknięte półkoliście. Na froncie znajduje się okno koliste, a w zakrystii prostokątne. Drewniany chór muzyczny został skonstruowany na zasadzie prostego balkonu. Nad tą partią znajduje się napis przypominający o odnowieniu kaplicy w roku 1995.

Do najważniejszych elementów związanych z wyposażeniem, wystrojem i otoczeniem obiektu należą m.in. :

• Ołtarz główny na kamiennej mensie w kształcie sarkofagu z obrazem Przemienienie Pańskie w polu środkowym;
• Konfesjonał pleciony z wikliny (datowany przed 1939 r.);
• Neogotycki feretron z obrazami Przemienienie Pańskie i Serce Matki Boskiej;
• Stacje drogi krzyżowej datowane na 1897 r oraz inne obrazy, w tym m.in. Chrystus Ukrzyżowany, Chrystus trzymający palmę, Matka Boska z Dzieciątkiem, Antoni Padewski z Dzieciątkiem;
• Litografie datowane na XIX wiek, w tym między innymi Chrystus niosący krzyż (kopia obrazu z kościoła Karmelitów we Lwowie, Najświętsze Serce Jezusa;
• Rzeźby, w tym między innymi Chrystus Ukrzyżowany, Najświętsze Serce Jezusa;
• Tablica upamiętniająca budowę obiektu, znajdująca się na północnym węgarze łuku tęczy, a na niej napis:
• ŚWIĄTYNIA TA ZOSTAŁA POSTAWIONA ZA | STARANIEM KS. LEONARIDA MOCZAROWSKIEGO, MIJKOŁAJA DUTKIEWICZA | NACZELNIKA GMINY PRZY | POMOCY P. WŁADYSŁAWA OCHOCKIEGO WŁAŚCICIELA SIEMAKOWIEC | W ROKU | 1895;
• Dzwonnica, w formie odcinka muru znajdująca się na południe od kaplicy.

Katarzyna Brzezina w swoim opracowaniu na temat obiektu określa go jako skromny. Autorem budowli jest najprawdopodobniej ten sam projektant, który stworzył kaplicę w niedalekich Byczkowcach. Wyposażenie świątyni, choć w większość oryginalne, nie wyróżnia się poziomem artystycznym, ani bogactwem. Autorka zwraca jednak uwagę na wiklinowy konfesjonał będący jednym z niewielu tego typu artefaktów, które przetrwały do dziś.

Nazwa: Kaplica publiczna pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Siemakowcach

Nazwa funkcjonująca obecnie: j.w.

Dział: architektura

Lokalizacja: Ukraina, obwód: tarnopolski, miejscowość: Siemakowce

Autor: Nieznany

Data powstania: 1895 r.

Dane techniczne: Obiekt murowany z kamienia i otynkowany