Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2019
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Modyfikowane: tak, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 1938, 1941
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone, Źródło: H. Postawka-Lech, „Nowy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu”, [w:] „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego”, t. 1, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2021, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2019
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2019
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 2013
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone, Źródło: H. Postawka-Lech, „Nowy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu”, [w:] „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego”, t. 1, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2021, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2010
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2010
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2010
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 1994
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone, Źródło: H. Postawka-Lech, „Nowy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu”, [w:] „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego”, t. 1, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2021, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 2013, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: H. Postawka-Lech, „Nowy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu”, [w:] „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego”, t. 1, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2021
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 2013, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: H. Postawka-Lech, „Nowy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu”, [w:] „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego”, t. 1, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2021
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 1994, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: H. Postawka-Lech, „Nowy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu”, [w:] „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego”, t. 1, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2021
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 2013, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: H. Postawka-Lech, „Nowy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu”, [w:] „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego”, t. 1, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2021
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 2013, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: H. Postawka-Lech, „Nowy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu”, [w:] „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego”, t. 1, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2021
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002518-P/189528

Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu

Sokal | Ukraina | obwód lwowski | rejon szeptycki
ukr. Sokalʹ (Сокаль)
Identyfikator: POL-002518-P/189528

Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu

Sokal | Ukraina | obwód lwowski | rejon szeptycki
ukr. Sokalʹ (Сокаль)

Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu - rzymskokatolicki kościół parafialny w Sokalu zbudowany w dwudziestoleciu międzywojennym w stylu modernistycznym. Obecnie siedziba rzymskokatolickiej parafii w Sokalu i Tartakowie.

Historia
Parafia w Sokalu ma metrykę średniowieczną, a rektor kościoła wspominany jest w źródłach już w 1409 r. Od XV do XIX w. w Sokalu funkcjonowało kilka kościołów parafialnych, najdłużej kościół przy Starym Rynku pw. św. Jana Chrzciciela, w XIX w. parafia znajdowała się przy kościele pobrygidkowskim. Ponieważ świątynia była niewielka, już na początku XX w. rozpoczęto starania o budowę nowego kościoła, zakupując reprezentacyjną działkę położoną przy Nowym Rynku. Kamień węgielny pod budowę świątyni poświęcił abp Józef Bilczewski podczas wizyty w Sokalu 19 maja 1912 r. Projekty znacznych rozmiarów neogotyckiej świątyni przygotował architekt lwowski Jan Sas-Zubrzycki. Jerzy Wowczak uważa, że powstały one około 1910 r., nie podaje jednak uzasadnienia dla takiego datowania. Brak wiadomości archiwalnych utrudnia precyzyjne określenie daty powstania projektów. Budowa postępowała szybko, na planie miasta wykonanym w roku 1918 widnieje obrys kościoła pokrywający się z zachowanymi planami Sas-Zubrzyckiego. Z niewiadomych przyczyn budowa została wstrzymana w bliżej nieokreślonym czasie, a następnie pierwotne plany zostały zmienione. Zachowano rzut neogotyckiego kościoła, ponieważ mury musiały zostać wyciągnięte do pewnej wysokości w trakcie pierwszych lat budowy, ale zdecydowano się zmienić kostium stylowy z neogotyckiego na modernistyczny. Nie wiadomo kiedy dokładnie kościół został ukończony i czy udało się to zrobić przed wybuchem II wojny światowej, czy też w trakcie jej trwania. Zdjęcia z lat 40. XX w. ukazują ukończoną architekturę, nie wiadomo jednak w jakim stanie pozostawało wnętrze kościoła.

Po korekcie granic w roku 1951 Polacy zostali wysiedleni z Sokala przez władze sowieckiej Ukrainy, a kościół został zamknięty. Zamieniono go na halę targową i magazyn, w bocznej nawie (wschodniej) mieściła się siedziba Radia Sokal. Kościół został zwrócony rzymskim katolikom w roku 2011, a w 2012 r. byli parafianie sokalscy osiedleni w Łukawcu przekazali do kościoła używany ołtarz, który pełnił funkcję ołtarza głównego. Nawa boczna w dalszym ciągu pełni funkcję siedziby Radia Sokal i nie została oddana parafii. Obecnie parafia obejmuje kościół w Sokalu oraz zabytkowy, XVIII-wieczny kościół w Tartakowie.

Architektura
Kościół zbudowany został w centrum nowego miasta. Jest to trójnawowa bazylika z prezbiterium zamkniętym półkoliście i zwróconym na północ. Korpus ma siedem przęseł, prezbiterium dwa. Nawy boczne otwarte są do głównej arkadami. W pierwsze przęsło wbudowany jest murowany chór muzyczny, przy szóstym przęśle dobudowane zostały wieloboczne kaplice. Wnętrze przekryte jest żelbetowym sufitem z kratkę. Fasada kościoła dwuwieżowa, ale tylko prawa wieża została ukończona. Część środkową dekorują długie, wąskie okna zakończone półkoliście. Takie same okna znajdują się w korpusie i prezbiterium.

Z pierwotnego wyposażenia zachowała się modernistyczna betonowa chrzcielnica o wielobocznej misie i takaż ambona ze schodkami ustawiona przy filarze nawy.

Problematyka artystyczna
Pierwotny projekt kościoła przygotowany w stylu neogotyckim przez lwowskiego architekta Jana Sas-Zubrzyckiego był typowy dla czasu swojego powstania i dla stylu autora. Świątynia miała być zbudowana na rzucie krzyża łacińskiego, z trójnawowym, czteroprzęsłowym korpusem, transeptem, który na środku przewidywał ścięte naroża, prawe ramię miało być zakończone ścianą prostą, a lewe półkoliście. Krótkie prezbiterium miało być zamknięte półkolem. Elewacje były opięte przyporami. Sas-Zubrzycki zaprojektował fasadę z niesymetryczną jedną wieżą. Jej hełm był bardzo podobny do innego dzieła jego autorstwa - hełmu wieży kościoła św. Józefa na Podgórzu w Krakowie, który nawiązuje do hełmu kościoła Mariackiego w Krakowie.

Nie wiadomo kto jest autorem ostatecznie zrealizowanego modernistycznego kostiumu świątyni ani kiedy nastąpiła zmiana pierwotnej koncepcji. Stało sie to prawdopodobnie w latach 30. XX w., być może po objęciu parafii w Sokalu przez nowego proboszcza ks. Nestora Szukalskiego w roku 1931. Nowy projekt kościoła w Sokalu wpisywał się w popularne w latach 30. XX w. tendencje w architekturze polskiej, polegające na dążeniu do połączenia monumentalizm budowli z elementami klasycyzmu. Helena Postawka-Lech wskazała, że podobne rozwiązanie zastosowano w kościele parafialnym pw. śś. Piotra i Pawła w Trembowli. 

Bibliografia i archiwalia:

  • T. Zaucha, „Dawny kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu”, [w:] „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego”, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2021, t. 1, s. 517-562
  • H. Postawka-Lech, „Nowy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu”, [w:] „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego”, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2021, t. 1, s. 563-591
  • J. Wowczak, „Jan Sas-Zubrzycki. Architekt, historyk i teoretyk architektury”, Kraków 2017

Publikacja:

18.02.2025

Ostatnia aktualizacja:

15.07.2025

Opracowanie:

dr Agata Dworzak
rozwiń
Kościół św. Michała Archanioła w Sokalu, modernistyczny budynek z wysoką, niedokończoną wieżą po prawej i fasadą z wąskimi, łukowatymi oknami. Ludzie spacerują w pobliżu pod błękitnym niebem. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2019
Dwa historyczne zdjęcia kościoła św. Michała Archanioła w Sokalu. Lewy obraz przedstawia kościół od północnego zachodu w 1938 roku, z wysoką wieżą i kopułą. Prawy obraz pokazuje kościół od zachodu w 1941 roku, podkreślając jego modernistyczną fasadę. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 1938, 1941
Kościół św. Michała Archanioła w Sokalu z modernistyczną fasadą i wysoką wieżą. Ludzie spacerują i jeżdżą na rowerach przed kościołem pod niebieskim niebem z chmurami. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2019
Kościół św. Michała Archanioła w Sokalu z modernistyczną fasadą, wysokimi, wąskimi oknami i jedną ukończoną wieżą. Na pierwszym planie rodzina z wózkiem spacerowym. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2019
Sokal, kościół św. Michała Archanioła, widok zachodni, 2013. Architektura modernistyczna z kopułą, prostokątnymi oknami i jedną ukończoną wieżą. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 2013
Modernistyczna fasada kościoła parafialnego św. Michała Archanioła w Sokalu z wysoką, niedokończoną wieżą i wąskimi, łukowymi oknami. Budynek jest żółty z widocznymi śladami zużycia. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2010
Widok boczny kościoła św. Michała Archanioła w Sokalu, ukazujący żółtą fasadę z wysokimi, wąskimi oknami łukowymi i widocznymi śladami zużycia na ścianach. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2010
Fasada kościoła św. Michała Archanioła w Sokalu z wysokimi, wąskimi oknami łukowymi i widocznymi śladami zużycia. Roślinność wyrasta z pęknięć w murze. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. Agata Dworzak, 2010
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła w Sokalu, widok w stronę prezbiterium, 1994. Modernistyczna architektura z wysokimi oknami łukowymi i kasetonowym sufitem. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 1994
Wnętrze kościoła św. Michała Archanioła w Sokalu, widok na nawę z wysokimi oknami łukowymi i ołtarz. Sufit z wzorem kratowym. Zdjęcie z 2013 roku. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 2013, wszelkie prawa zastrzeżone
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła w Sokalu, widok na zachodnią nawę z wysokimi, wąskimi oknami łukowymi i betonowym sufitem z kratką. Widoczne ławki i modernistyczny ołtarz, 2013. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 2013, wszelkie prawa zastrzeżone
Wnętrze kościoła św. Michała Archanioła w Sokalu, 1994. Widok w stronę chóru z wysokimi, wąskimi oknami. Wewnątrz zgromadzeni ludzie, niektórzy siedzą, widoczne stoiska targowe. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 1994, wszelkie prawa zastrzeżone
Wnętrze kościoła św. Michała Archanioła w Sokalu, widok na chór muzyczny z widocznymi modernistycznymi elementami architektonicznymi i długimi wąskimi oknami, 2013. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 2013, wszelkie prawa zastrzeżone
Wnętrze kościoła św. Michała Archanioła w Sokalu, widok na wschodnią nawę z ławkami, oknami łukowymi i sufitem z kratownicą, 2013. Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Sokalu Galeria obiektu +13
Wnętrze kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, Sokal (Ukraina), fot. 2013, wszelkie prawa zastrzeżone

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz