Parafia św. Barbary, ze względu na aktywność na niwie patriotycznej zwana „Małą Polską”, była drugą zorganizowaną w Bridgeport, jako wyodrębniona z parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Jej organizatorem był ks. Stanisław Nawrocki. W październiku 1909 r. zakupił on grunt, na którym rok później wzniesiono budynek szkoły z audytorium na parterze, gdzie tymczasowo odprawiano msze święte. W 1910 r. powstała także plebania oraz konwent dla sióstr Trzeciego Zakonu św. Franciszka ze Steven Point w Wisconsin, które prowadziły szkołę. Poświęcenia wszystkich budowli dokonał biskup Paweł Rhode.

W listopadzie 1910 r. proboszczem został brat ks. Nawrockiego – Antoni, przed którym postawiono zadanie wzniesienia kościoła. Projekt spółki architektonicznej Worthmann & Steinbach został zatwierdzony już w marcu 1911 r. Prace budowlane, dzięki finansowemu wsparciu parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy, rozpoczęto w kolejnym roku, po czerwcowych uroczystościach położenia kamienia węgielnego. Konsekracji świątyni dokonał 5 czerwca 1914 r. biskup Edward Kozłowski, urodzony w Tarnowie. Do USA przybył jako 25-latek, a w 1913 r. został biskupem pomocniczym w Milwaukee.

W latach 1922-1925 powstała nowa plebania i szkoła. Powiększono także dom sióstr. Choć były to ostatnie inwestycje budowalne, to życie parafialne w kolejnych dekadach rozkwitało. Zajmowano się także działalnością patriotyczno-kulturową. Organizowano przedstawienia, wieczornice i akademie, podczas których celebrowano uroczystości narodowe. Zdarzało się, że podczas przemarszów towarzystwa mundurowe prezentowały się konno. Prężnie działały uczniowskie drużyny sportowe. W czasie II wojny światowej w parafii funkcjonował oddział Czerwonego Krzyża, a także rekrutowano ochotników. Po zakończeniu działań wojennych utworzono skwer pamięci poległych, który w strukturze zabudowań parafialnych jest obecnie nieczytelny.

Niestety wraz z upadkiem przemysłu, dzielnica, a co za tym idzie polskie osadnictwo, zaczęło się kurczyć. W latach 70. i 80. XX w. miejsce Polaków zaczęli zajmować Latynosi i Chińczycy, także ze względu na bliskość chicagowskiego China Town. Funkcjonowanie parafii oraz szkoły utrudniało sąsiedztwo kamieniołomu, gdzie wydobywano wapień. Hałas oraz osiadający pył stwarzał niesprzyjające warunki do mieszkania. Mimo to parafia św. Barbary przetrwała, choć od lat 80. XX w. zamknięto w Bridgeport kilka kościołów. Obecnie jej wspólnota składa się z ok. 600 rodzin, a duszpasterstwo sprawowane jest wyłącznie w języku angielskim. Ostatnią polską mszę świętą odprawiano w świątyni w 1997 r.

Ceglany kościół w konstrukcji stalowej pw. św. Barbary został zaprojektowany na 1200 miejsc siedzących. Od strony architektonicznej jest to bez wątpienia najciekawsza świątynia wśród chicagowskich „Polish Cathedrals”. Założono ją na planie centralnym, który ma jednak inny obrys na zewnątrz (kwadrat o ściętych frontowych narożach), a inny wewnątrz (ośmiobok), z płytkim transeptem i wysuniętym prezbiterium. Daje to efekt niezwykłej malowniczości, wzmocniony ośmiopołaciowym dachem nad korpusem. Imituje on kopułę. Niegdyś był on zwieńczony wieloboczną, ażurową wieżą sięgającą 27 metrów. Urozmaicony plan świątyni kontrastuje przy tym z klasycznie rozwiązaną, bezwieżową fasadą z pilastrami w wielkim porządku.

W roku poświęcenia (1914 r.) kościół wyposażono w ławki oraz witraże ukazujące przede wszystkim świętych, w tym patronów Polski. Gotowe były także trzy ołtarze (główny oraz Pana Jezusa i Matki Bożej), wykonane w chicagowskim warsztacie Daprato Statuary Company, z drewna i masy polichromowanej oraz marmoryzowanej. W 1938 r. sklepienie świątyni ozdobiono malowidłami ukazującymi Ewangelistów. W korpusie natomiast umieszczono wizerunki św. Józefa i św. Antoniego, odnowione w 2012 r. W latach 1957-1959 podczas przygotowań do złotego jubileuszu parafii remontowano kościół, a także zainstalowano nowe stacje Drogi Krzyżowej, chrzcielnicę i konfesjonały. Zakupiono także szafy na ornaty do zakrystii, gdzie do dziś zachowała się chorągiew procesyjna Bractwa Niewiast Różańca Świętego. W ołtarzu głównym zastąpiono wówczas obraz św. Barbary figurą świętej. Z jego bocznych postumentów usunięto kandelabry w kształcie aniołów, ustawiając rzeźby św. Anny nauczającej Maryję oraz św. Józefa. W świątyni znajdują się ponadto figury św. Antoniego, św. Franciszka, Chrystusa w Ogrójcu oraz Pieta. Wszystkie one zostały wykonane przez Daprato Statuary Company.

Szczególne znaczenie ma niewymieniona dotychczas grupa rzeźbiarska ukazująca św. Teresę z Lisieux przed Maryją z małym Chrystusem na rękach, z krzyżem w tle. Karmelitanka została przedstawiona w chwili, gdy otrzymuje od Matki Bożej welon wypełniony różami, który opada z krzyża. Z jednej strony jest to podkreślenie pasyjnej duchowości zakonnicy i przeżywanych przez nią cierpień duchowych i fizycznych, a z drugiej odwołanie do słów, jakie wypowiedziała w chwili śmierci: „Chcę, przebywając w niebie, czynić dobro na ziemi. Po śmierci spuszczę na nią deszcz róż”. Mistyczka beatyfikowana w 1923 r. i kanonizowana dwa lata później, została w 1927 r. ogłoszona przez papieża Piusa XI patronką misji. Bardzo szybko jej kult stał się popularny w USA, w tym w Chicago, szczególnie wśród emigrantów i opiekujących się nimi duchownych.

W 1982 r., kiedy proboszczem był ostatni kapłan polskiego pochodzenia – Norman M. Czajka, w świątyni umieszczono kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Namalował ją krakowski twórca i absolwent tamtejszej akademii – Zbigniew Gizella. Kolejne remonty w kościele przeprowadzono w latach 90. XX w. We frontowych oknach wstawiono wówczas witraże z zamkniętego College Seminary w Niles, które przedstawiają: Świętą Rodzinę, Marię Magdalenę umywającą stopy Chrystusa, Wjazd do Jerozolimy oraz Wniebowstąpienie. W wieży zachowały się trzy dzwony ufundowane w 1914 r.

Kalendarium

1910 - erygowanie parafii św. Barbary

1910 - wzniesienie plebanii i konwentu dla sióstr Trzeciego Zakonu św. Franciszka (felicjanki)

1912 - poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę świątyni

1914 - konsekracja kościoła

1922-1925 - budowa nowej plebani i szkoły oraz powiększenie domu sióstr

1938 - prace malarskie w świątyni

1970 - pożar kościoła, w efekcie którego obniżono wieżę

Tekst pierwotnie opublikowany w książce wydanej przez Instytut Polonika 
Katarzyna Chrudzimska-Uhera, Anna Sylwia Czyż, Jacek Gołębiowski, Bartłomiej Gutowski, Parafie i kościoły polskie w Chicago, Warszawa 2019, s. 281-288.