Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency, fot. Magdalena Gutowska, 2024, domena publiczna
Źródło: Instytut Polonika, Modyfikowane: tak
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency
Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency, fot. Magdalena Gutowska, 2024, domena publiczna
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency
Inskrypcja z nagrobka Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency, fot. Magdalena Gutowska, 2024, domena publiczna
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency
Inskrypcja z nagrobka Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency, fot. Magdalena Gutowska, 2024, domena publiczna
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency
Inskrypcja z nagrobka Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency, fot. Magdalena Gutowska, 2024, domena publiczna
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency
Kazimierz Sosnkowski, fot. 1920-1930, domena publiczna
Źródło: National Digital Archives of Poland, 3/1/0/7/501
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002202-P/164973

Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency

Identyfikator: POL-002202-P/164973

Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency

Kazimierz Sosnkowski (1885-1969)
Był jednym z najwybitniejszych polskich wojskowych i polityków XX w., a także działaczy niepodległościowych. Zmarł 11 października 1969 r. w Arundel w Kanadzie, w wieku 84 lat. Urna z prochami generała została złożona w Paryżu na cmentarzu Montmorency, a 12 października 1992 przewieziona do Polski.

Urodził się 19 listopada 1885 r. w Warszawie, pochodził z rodziny szlacheckiej, wywodzącej się z Podlasia. Jego ojciec był z zawodu inżynierem chemikiem, zaś z zamiłowania muzykiem i kompozytorem, matka, również szlachcianka, była córką właściciela folwarku Gintowce, znajdującego się na Żmudzi. Po śmierci ojca, matka wychowywała go samodzielnie. Już w czasie nauki w warszawskim gimnazjum należał do tajnego koła samokształceniowego, za co wobec podejrzeń władz carskich musiał przenieść się do Petersburga, gdzie zdał maturę. Następnie podjął studia na Wydziale Architektury Instytutu Politechnicznego w Warszawie, jednakże wobec burzliwej sytuacji politycznej i zaangażowania w działalność niepodległościową zmieniał uczelnie. Kontynuował studia architektoniczne w Mediolanie i we Lwowie. Ze względu na wybuch I wojny światowej w 1914 r. i zaangażowanie polityczne nie złożył egzaminów końcowych. Od 1905 r. był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), a po rozłamie jej Frakcji Rewolucyjnej. W Organizacji Bojowej PPS pełnił funkcje komendanta okręgów, szefa sztabu i zastępcy komendanta Związku Walki Czynnej.

W latach I wojny światowej był zastępcą komendanta i szefem sztabu I Brygady Legionów Józefa Piłsudskiego, którego był bardzo bliskim współpracownikiem. W 1917 r. został jego zastępcą jako szef Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu w Królestwie Polskim. Po tak zwanym kryzysie przysięgowym, jakim była odmowa złożenia przysięgi na wierność cesarzom Niemiec i Austro-Węgier przez żołnierzy Polskiego Korpusu Posiłkowego, w tym Legionów Polski, do czego nawoływał Józef Piłsudski, widząc, że Niemcy nie zamierzają przyznać Polsce pełnej niepodległości, Kazimierz Sosnkowski został osadzony w twierdzy Wesel, a następnie w Magdeburgu. W czasie, gdy przebywał w niewoli, Sosnkowskiego spotkała osobista tragedia. Ofiarą szalejącej wówczas grypy hiszpanki została jego dziesięcioletnia córka Zofia. Wydarzenie to załamało pierwszą żonę Sosnkowskiego, Stefanię, która popadła w ciężką chorobę psychiczną. Małżeństwo Sosnkowskich zostało anulowane. Już po wojnie ożenił się powtórnie z młodszą od siebie o szesnaście lat Jadwigą Żukowską, z którą doczekał pięciu synów, czterech z nich poszło w ślady ojca i wybrało karierę wojskową. 

Już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Kazimierz Sosnkowski został mianowany generałem, niebawem zaś wiceministrem spraw wojskowych (1919-1920). W czasie wojny polsko-bolszewickiej był członkiem Rady Obrony Państwa i dowódcą Armii Rezerwowej w 1920 r. Położył ogromne zasługi w organizacji wojska i dla obrony Polski w najtrudniejszym momencie wojny z Rosją bolszewicką. W sierpniu 1920 r. został mianowany ministrem spraw wojskowych i sprawował faktyczne dowództwo obrony Warszawy. W 1925 r. został dowódcą Okręgu Korpusu w Poznaniu. W trakcie zamachu majowego w 1926 r. próbował popełnić samobójstwo. Po powrocie do zdrowia został mianowany inspektorem armii (1927). Od 1928 r. był przewodniczącym Komitetu ds. Uzbrojenia i Sprzętu przy Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Dwukrotnie pełnił obowiązki Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. Po śmierci Józefa Piłsudskiego, mimo licznych zasług, był marginalizowany i odsuwany na boczny tor życia politycznego oraz wojskowego. 11 listopada 1936 r. został mianowany generałem broni. Podczas II wojny światowej, po klęsce kampanii wrześniowej w 1939 r., Kazimierz Sosnkowski ewakuował się na Zachód, gdzie został mianowany Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Jednakże jego stanowcza postawa wobec ZSRS oraz spory z premierem Władysławem Sikorskim doprowadziły do jego odsunięcia od dowodzenia. W lipcu 1943 r. po śmierci gen. Władysława Sikorskiego został Wodzem Naczelnym Polskich Sił Zbrojnych, jednak zdymisjonowano go 30 września 1944 r.

Po wojnie Sosnkowski osiedlił się wraz z rodziną w Kanadzie, gdzie prowadził spokojne życie na emigracji, z dala od polityki i aktywności publicznej. Mimo, że nie pełnił już czynnych funkcji wojskowych czy politycznych, pozostał ważną postacią w polskiej diasporze oraz symbolem niezłomności w walce o niepodległość Polski. Generał Kazimierz Sosnkowski w swojej ostatniej woli wyraził chęć pochowania swoich prochów jak najbliżej ojczyzny, by z chwilą przeminięcia rządów komunistycznych móc się tam udać na ostatni spoczynek. Jego prochy zostały w 1969 r. zostały złożone w kościele św. Stanisława w Paryżu, następnie przeniesione do grobowca Polskiego Towarzystwa Historyczno-Literackiego na cmentarzu w Montmorency pod Paryżem. W 1992 r. sprowadzono je do Warszawy i pochowano w podziemiach archikatedry św. Jana Chrzciciela obok takich postaci jak m.in.: król Stanisław August Poniatowski, prezydent Gabriel Narutowicz, prezydent Ignacy Mościcki oraz kompozytor i premier Ignacy Jan Paderewski.

Osoby powiązane:

Słowa kluczowe:

Publikacja:

07.10.2024

Ostatnia aktualizacja:

30.11.2024

Opracowanie:

dr Joanna Nikel
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Galeria obiektu +5
Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency, fot. Magdalena Gutowska, 2024, domena publiczna
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Galeria obiektu +5
Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency, fot. Magdalena Gutowska, 2024, domena publiczna
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Galeria obiektu +5
Inskrypcja z nagrobka Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency, fot. Magdalena Gutowska, 2024, domena publiczna
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Galeria obiektu +5
Inskrypcja z nagrobka Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency, fot. Magdalena Gutowska, 2024, domena publiczna
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Galeria obiektu +5
Inskrypcja z nagrobka Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency, fot. Magdalena Gutowska, 2024, domena publiczna
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Fotografia przedstawiająca Nagrobek Kazimierza Sosnkowskiego na cmentarzu w Montmorency Galeria obiektu +5
Kazimierz Sosnkowski, fot. 1920-1930, domena publiczna

Projekty powiązane

1
  • Cmentrarz w Montmorency - wystawa Zobacz