nagrobek: 180 x 200 cm, płyta: 17 x 100 x 100 cm, podstawa kompozycji rzeźbiarskiej: 71 x 122 x 140 cm; wysokość: przód: tumby 110 cm, tył: 140 cm, kompozycja rzeźbiarska: szerokość 70 cm, wysokość: w najwyższym miejscu 198 cm w najniższym 122 cm.

[nr konc.:] C.A.P. No 84 000g [549—1845]

D.C.: konc. wykupił Charles Hoffman na grób dla swojej żony Clémentine Tańska.

Nr konc. ustalony na podstawie Ksiąg poch. w B.C.; AMP MD, div. 26, nr 189, zm. 1848 „Hoffmanowey Ziomkowie”, statue coffre grille, 1,5x2 (3m2), nr 8400 konc. 549 z 22 września 1845 wyk. Hoffman Charles Alexandre (chausse de la Muette 22), dokupił konc. 76 w dniu 11 lutego 1846 (38 r. St Nicolas d’Antin), wieczysta.

Lokalizacja: Div. 26, rz. 1 ch. Moliére, gr. 34 ch. du Dragon

Popiersie Klementyny z Tańskich Hoffmanoweji. Na plecach zrekonstruowanego popiersia syg.: ART. RZEZBIARZ / TADEUSZ / 
MARKIEWICZ / WARSZAWA 2008 //.

Po konserwacji inskrypcja uczytelniona. Cytowana przez Hoesicka s. 129; w artykule M. Kasterskiej, Stulecie pomnika Klementyny z Tańskich Hoffmanowej, „Placówka” Tygodnik Polityczny, Społeczny i Literacki, nr 8, Paryż 21 sierpień 1948; w zmienionej nieco formie przytacza ją także Lipkowski s. 203; Mróz: Pamiętnik; utwory Klementny Hoffmanowej: Pamiątka po dobrej matce, czyli ostatnie jej rady dla córki. Przez Młodą Polkę, Warszawa 1819, „Rozrywki dla Dzieci”, pierwsze polskie czasopismo dla dzieci założone przez K. Tańską-Hoffmanową, ukazywało się w latach 1824-1828, Krystyna. Powieść, t. 1-2, Lipsk 1841, Jan Kochanowski w Czarnolesie. Obraz z końca XVI w., przez Autorkę „Karoliny” i „Krystyny”, t. 1-2, Lipsk 1842; Pamiętniki, t. 1-3, pisane w latach 1818-1845, Berlin 1849; Taki sam napis „Matki i dzieci zmówcie Zdrowaś Marja za jej duszę” znajduje się w krużganku kościoła OO. Reformatów w Warszawie, umieszczony zgodnie z jej życzeniem (zob. O autorkach polskich, a w szczególności o Sewerynie Duchińskiej: 3 odczyty Czesława Pieniążka na cel dobroczynny w dniach 21, 24 i 28 listopada 1871 r. w Dreźnie, Poznań 1871).

Współcześnie inskrypcja prawie całkowicie zatarta. Znajdowała się na podstawie odlanej w żeliwie grupy rzeźbiarskiej. Na fot. z okresu pomiędzy 1893-1898 (zbiory ikonograficzne BN): WSZYSTKIE DZIECI POLSKIE SĄ MOIEMI DZIEĆMI; Cytuje ją Hoesick s. 129 z różnicą w pisowni wyrazu „mojemi”, M. Kasterska, op. cit. z różnicą „moimi”. Na dość niewyraźnej przechowywanej w aktach ATOZ fotografii z lat 30. XX w. widać słabo czytelną inskrypcję: „Wszystkie dzie[..] [--] moiemi dziećmi”. Natomiast wg notatki (ATOZ) sporządzonej przez Jana Szymańskiego prawdopodobnie w latach 30. XX w. napis ten miał brzmieć: „Wszystkie Wasze Dzieci są moimi Dziećmi”. Jest to błędna lekcja inskrypcji.

Inventaire gén. s. 233 podaje inny podział na wersy co świadczyć może jedynie o przekuciu inskrypcji z dokładnym zachowaniem jej pierwotnego brzmienia podczas renowacji przeprowadzonej przez Komisję Opieki... w 1893 r.; Janusz A. Mróz w czasie renowacji nagrobka w 2008 r. odpisał inskrypcję ze zmianami w w. 5 SA VIE ENSEIGNAIT (Mróz: ENSEICNAIT) LA VERTU, FEMME PIEUSE, MODESTE, ACCOMPLIE (Mróz: ACCOMPLETIE) i 7 OÛ L’AVAIENT CONDUITE (Mróz: CONDUETTE) SON PATRIOTISME ET SON DÉVOUEMENT D’EPOUSE, jednakże w takcie renowacji inskrypcje zostały przekute prawidłowo.; fragment początkowy inskrypcji także na litografii nagrobka sygn. W. Bassler Lith

Odpis inskrypcji na litografii drukowanej przez Dr v. I. Braunsdorf sprzed 1854 (zbiory ikonograficzne Biblioteki Narodowej w Warszawie, syg. G.64280); Prosper (1853) s. 109-110.: Où sont deux petites filles, l'une avec un panier de fleurs, regardant un buste au-dessus d'elles; l'autre lisant un livre à la main; fuseau, balai, etc. (Gdzie są dwie małe dziewczynki, jedna z koszem kwiatów, patrzące na popiersie nad nimi; drugi czyta książkę w ręku; wrzeciono, miotła), est la tombe de Clémentine Tanska HOFFMAN, née à Vorsovie 1798, morte à Passy 1845. Auteur de plusieurs ouvrages, dont la Pologne est fière mieux encore que ses écrits, sa vie enseignait la vertu, femme pieuse, modeste, accomplie, elle mourut dans l'exil où l’avait conduite sont patriotisme et son dévouement d’épouse. On y voit en langue polonaise: Les enfants de la Pologne sont mes enfants.

Inventaire gen., l.c. nie podaje tej inskrypcji. M. Kasterska op. cit. błędnie zauważa, że „liczne napisy, wyłącznie polskie widnieją na tym grobie”; W 2008 r. w czasie renowacji Janusz A. Mróz odczytał: „SAEPE MISER VOLUET PATRUUS OCCUMBERE TERRIS/ SEDRUSTRA HUNC ILLI FATA DEDERE LOCUM”, lekcja w wielu miejscach błędna, wyrazy 1,2,3,6;

Popiersie istniejące pierwotnie zostało skradzione w latach 80. XX w. lub wg przypuszczeń Janusza A. Mroza mogło na skutek słabego spojenia z cokołem z niego spaść i się całkowicie rozbić a jego szczątki zostały być może przez cmentarne usunięte. W 2008 r. zrekonstruowane przez Tadeusza Markiewicza na podstawie przekazów ikonograficznych w związku z renowacja nagrobka przeprowadzonego na zlecenie z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Przygotowując się do prac rekonstrukcji popiersia brano pod uwagę wykorzystanie popiersia K. z Tańskich Hoffmanowej wykonanego przez Jakuba Tatarkiewicza, które przechowywane jest w Muzeum Narodowym w Warszawie.

ZKwBP zawiadomienie pol.: W dniu 4tym b.m., to jest w przyszła Środę, o godzinie 11tej z rana, odbędzie się na cmentarzu, Père La Chaise [s], obrzęd inauguracyi pomnika ś.p. Klementyny z Tańskich Hoffmanowej wystawionego; na który to obrzęd, pozostały mąż, Szanownych Przyjaciół i Ziomków zaprasza. Zacznie się od Mszy żałobnej w Kaplicy Cmentarza. Paryż, dnia 1 października 1848”; Recueil 1855 s. 189: Hofmanowey [s] section Q, nos du Plan 77; nagrobek wykonany przez Władysława Oleszczyńskiego pierwotnie w kamieniu (wapień?) (1848), w 1883 r. odlany w żeliwie (Słownik Artystów Polskich t. VI, Warszawa 1998 s. 254); La sculpture dans les cimetières de Paris, w: „Revue de l’Art Français Ancien et Moderne”» t.13 (1897) p. 221„Hoffman (Clémentine Tanska), femme de lettres, née à Varsovie le 23 novembre 1798, décédé à Passy le 21 septembre 1845. - Stèle surmontée du buste de l’écrivain (H. G"' 45); à gauche de la stèle, une jeune fille ayant dans une main une corbeille de fleurs et dans l'autre une couronne de marguerites; à droite, une autre jeune fille, à genoux sur des livres, fait la lecture. Ces deux statues sont en bronze et mesurent 0^90 et i'"i5 de hauteur. Sur la face antérieure de la stèle, on Ht: „ Klementine Z. Tanskich Hoffmanowey Ziomkowie 1848, » Sur le côté gauche du monument est gravé: «morte en exil où l'avaient conduite son patriotisme et son dévouement d'épouse. Monument élevé par la reconnaissance de ses compatriotes. ” (26^ div.)”; W 1869 r. Zofia Węgierska tak opisywała całość: „popiersie autorki “Pamiątki po dobrej matce” stoi na środku; po prawej stronie chłopczyk [s] siedzący czyta Wiązanie Helenki, po lewej śliczna dziewczynka wspina się na palce i wyciąga rączkę, chcąc uwieńczyć marmurowe [s] popiersie swojej dobrodziejki”; F. Hoesick, Paryż, Warszawa bd., s. 255-256; w 1930 r. restaurowany staraniem TOZ (BPP dep. TOZ syg.1);

w 2008 r. renowacja, rekonstrukcja i konserwacja nagrobka na zlecenie Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”; zob. Dokumentacja konserwatorska prac wykonanych przy pomniku nagrobnym Klementyny z Tańskich-Hoffamowej z cmentarza Père Lachaise w Paryżu, zleceniodawca: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, wykonawca: Ante-quam, Konserwacja Obiektów Zabytkowych mgr Janusz A. Mróz, Warszawa 2008, k.1-27; Leszczyński Grzegorz, Grób Tańskiej w Paryżu, (opis nagrobka i jego stan) „Guliwer”, 1994 nr 3 s. 50-52; koncesja pod opieką Konsulatu Generalnego RP w Paryżu i TOZ (2007).

• Ferdynand Hoesick, Paryż, Warszawa bd., s. 129, 255-256.
• „La sculpture dans les cimetières de Paris”, 1878, t. 13, s. 221.
• „Słownik artystów polskich”, t. 4, s. 254.

„Placówka” Tygodnik Polityczny, Społeczny i Literacki, nr 8, Paryż 21 sierpień 1948 r.

„Guliwer”, 1994 nr 3 s. 50-52