Nagrobek Tadeusza Tyszkiewicza, Cmentarz Père-Lachaise, Paryż (Francja), fot. prof. Sławomir Górzyński, 2025 r.
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Modyfikowane: tak, Warunki licencji

Fotografia przedstawiająca Nagrobek Tadeusza Tyszkiewicza

Nagrobek Tadeusza Tyszkiewicza, Cmentarz Père-Lachaise, Paryż (Francja), fot. prof. Sławomir Górzyński, 2025 r.
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji

Prześlij dodatkowe informacje

Identyfikator: NGR-019340-P/194100

Nagrobek Tadeusza Tyszkiewicza

Paryż | Francja | region Ile-de-France | departament Paryż

Cmentarz Père-Lachaise

Identyfikator: NGR-019340-P/194100

Nagrobek Tadeusza Tyszkiewicza

Paryż | Francja | region Ile-de-France | departament Paryż
Cmentarz Père-Lachaise

Nagrobek pierwotny: na wysokiej tumbie z jednego bloku (?), u wezgłowia postument sześcienny na planie kwadratu, na nim uskokowo na podstawie postument w kształcie ściętego obelisku ze ściętymi górnymi rogami, na nim popiersie Tadeusza Tyszkiewicza w mundurze generalskim, nagrobek otoczony ogrodzeniem z trzech stron przed ogrodzeniem, po bokach dwie kamienne lufy armatnie postawione na sztorc, inskrypcja na postumencie pod rzeźbą.

Obecnie: Na cokole schodkowo tumba z litego bloku kamienia, u czoła w górnej części ukośne ścięcie boku na którym herb, u góry na wierzchu tumby wyryty niewielki krzyż; przed tumbą po bokach ustawione na sztorc kamienne rzeźby luf armatnich, ślady po ogrodzeniu.

Herb na czole tumby: W polu tarczy półksiężyc z gwiazdą między rogami, na tarczy korona o dziewięciu pałkach, w klejnocie, na pawim ogonie półksiężyc z gwiazdą między rogami (Leliwa hr. Tyszkiewiczów).

Inskrypcje na wierzchu tumby: u góry (1) i u dołu (2).

Inskrypcja:

1. + / CI-GISAIT / THADÉE CTE TYSKIEWICZ / GÉNÉRAL ET SÉNATEUR POLONAIS / CHEF DE LA GARDE D’HONNEUR DE NAPOLEON / 1774 - 1852 / ---- //.
2. EN REMPLISSANT SES DERNIÉRES VOLONTÉS / LES DESCENDANTS DU GÉNÉRAL / TRANSPORTÈRENT SA DÉPOUILLE EN POLOGNE / EN 1939 //.

Osoby powiązane:

Tadeusz Tyszkiewicz

Lokalizacja nagrobka:

sektor numer 54 nagrobek numer 183

Wymiary:

102 x 100 x 200 cm

Dodatkowe wymiary:

wysokość: przód: 74 cm, tył: 45-58 cm, armaty: 102 cm, herb: 22 cm

Materiały:

wapień, żeliwo, stop miedzi (brąz, mosiądz lub spiż)

Dodatkowe informacje dotyczące materiału:

brąz (popiersie), żeliwo (ogrodzenie)

Twórcy:

Władysław Oleszczyński (rzeźbiarz; Polska, Włochy, Francja)(podgląd)

Informacje dodatkowe:

nr koncesji: 241P 1852

nr koncesji ustalony na podstawie zezwolenia na prace renowacyjne wydanego 1 lipca 2009 r.

koncesja pod opieką Konsulatu Generalnego RP w Paryżu i TOZ (2007)

lokalizacja: div. 54, rz. 2 ch. Mont-Louis, gr. 3 av. de la Chapelle

w 1894 r. Akademia Umiejętności w Krakowie przyjęła „także obowiązek nowy opieki nad grobem generała Tadeusza Tyszkiewicza na cmentarzu Père Lachaise, wielkiego niegdyś dobroczyńcy Biblioteki”

pierwotny tekst inskrypcji przetłumaczony na język polski: „Tadeusz Tyszkiewicz, jenerał, senator, 1774-1852. Walczył na Litwie pod Jasińskim, w Prusach pod Napoleonem, w Gali-cyi i w Rossyi pod Poniatowskiem, 3 razy wygnaniec”

pierwotny tekst inskrypcji w oryginale: „Thedée Comte TYSZKIEWICZ / Général et Sénateur Polonais / il Combattit / en Lithuanie sous Jasiński / en Prusse sous Napoléon / en Galicie et en Russie / sous Poniatowski. / Troi fois proscrit / Sur les champ de bataille / comme pendant le Paix, / il consacra / son existence entière a sa Patrie / Né en 1774, mort le 12 avril 1852 / après 21 ans d’exil / Ses enfants et ses compatriotes proscrits / érigent ce monument a sa mémoire. / De Profundis. //.”

prochy Tadeusza Tyszkiewicza w 1939 r. przeniesiono do Polski i złożono na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 25 rz. 1) w grobie w którym spoczywa m.in. jego żona Józefa z hr. Sołłohubów hr. Tyszkiewiczowa. Na nagrobku umieszczono następującą inskrypcję: „Grób generała Tyszkiewicza / ś.p. / Tadeusz Tyszkiewicz / jenerał-senator / 1774 - 1852 / Walczył w Litwie pod Jasieńskiem / w Prusiech pod Napoleonem / w Galicyi i Rossyi pod Poniatowskim / Potrzykroć wygnaniec / żywot cały w kraju i za krajem / w wojnie i pokoju / Ojczyźnie poświęcił. //.”

wraz z przeniesieniem szczątków do Warszawy przewieziono także popiersie

Stan zachowania:

niezachowane ogrodzenie

Informacje o stanie zachowania i dotychczasowych renowacjach:

pierwotnie ogrodzony metalowym płotkiem

w 2010 r. renowacja nagrobka, staraniem TOZ ze środków ROPWiM

Bibliografia i archiwalia:

Ferdynand Hoesick, Paryż, Warszawa bd., s. 131
„La sculpture dans les cimetières de Paris”, 1878, s. 204
„Słownik artystów polskich”, t. VI, s. 254
H. Jouin, „Monuments ou statues érigés par l'État, par la Ville, ou à l'aide de souscription et sépultures historiques entretenues par par la Ville dans les cimetières de Paris”, „Inventaire des richesses d'art de la France ”, 1902, s. 258
„Russkij Nekropol”, 1915, s. 89-90
Tyszkiewicz Eustachy, „Groby rodziny Tyszkiewiczów”, Warszawa 1873, s. 97