Identyfikator: slow-000020-P/190368

Zofia Romer - malarka

Malarstwa uczyła się w prywatnej szkole Iwana Trutniewa w Wilnie, w Monachium u profesora S. Hollosy’ego i K. Rotha, w Paryżu brała lekcje u Jacques’a Emile Blanche’a i Luci Oliviera Mersona. Edukację artystyczną dopełniła w Krakowie u profesora Józefa Siedleckiego. W latach 1909-1913 prace artystki pokazywane były na wystawach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Romer najczęściej malowała portrety bliskich, kompozycje figuralne, studia dzieci i zwierząt, sceny z życia codziennego chłopów, pejzaż okolic Cytowian. Cechowała ją wirtuozowska technika malarska, malarstwo walorowe o subtelnym kolorycie i delikatnym operowaniu światłem.

W czasie wojny, deportowana wraz z mężem w głąb Sowietów, pracowała w fabryce zabawek. Wydostała się z Rosji dzięki ambasadorowi Tadeuszowi Romerowi, kuzynowi męża, który zabrał ją w 1943 r. transportem ambasady do Teheranu. Na Bliskim Wschodzie zarabiała na życie malując portrety członków korpusu dyplomatycznego, rodzinę króla Egiptu, inspirowała ją egzotyczna uroda tubylców, pejzaże egipskie i architektura. Malarka wzięła udział w wystawie polskich malarzy w Teheranie w 1943 r. i w wystawie w Bejrucie w 1944 r.

W 1948 r. wyjechała do Anglii. Zapisała się na kurs malarstwa i grafiki do Royal Academy of Arts w Londynie, prezentowała swoje prace w Royal Institute of Oil Painters, w Women’s International Art Club, Royal Institute of Painters in Water Colours, w Society of Women Artists. W 1951 r. wyemigrowała do Kanady, gdzie mieszkał jej syn. Szukała możliwości tworzenia i zarabiania na życie malarstwem, lecz szybko zorientowała się, że z trudem znajdzie miejsce wśród nowoczesnych prądów malarstwa kanadyjskiego. Malowała portrety znanych osób, zmierzyła się z pejzażem kanadyjskim, malowała olejno i akwarelą, rysowała pastelami. Talent Zofii Romer pozwalał jej na wierne utrwalanie rzeczywistości, zdarzeń i ludzi.

Malarka wzięła udział w kilku wystawach grupowych organizowanych przez polskich artystów w Montrealu: w 1951 r. w wystawie sztuki słowiańskiej na University of Montreal, w 1952 r. w Hart House w Toronto w wystawie „Neokanadyjczycy”, w 1956 r. w wystawie Polskiego Klubu Zdobniczego w Montrealu. W 1955 r. wyjechała do Waszyngtonu, gdzie miała wystawę swoich prac w Franz Bader Gallery. W Stanach Zjednoczonych malarka mieszkała do 1963 r. Była członkiem American Arts Professional League.

Po powrocie do Kanady, w 1971 r., Zofia Romer wzięła udział w wystawie piętnastu polskich plastyków, zorganizowanej przez Koło Pań przy Misji Św. Wojciecha w Montrealu. Z czasem wzrok zaczął jej się pogarszać i nie mogła już malować. Prace jej znajdują się w kolekcjach prywatnych w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Wlk. Brytanii, Polsce. Wiele prac przedwojennych posiadają muzea litewskie w Szawlach, w Kownie, w Wilnie, Telszach i w Kielmach. Prace Zofii Romer są również w posiadaniu rodziny w Kanadzie, Australii, Ameryce Półn., Anglii i Belgii. W 1992 r. w Kownie i Wilnie przygotowano wystawę retrospektywną artystki, którą w 1993 r. pokazało Muzeum Narodowe w Warszawie.

Praca w katalogu
Zofia Romer, portret Wacława Babińskiego, pocz. lat 50., pastel, na dole z prawej strony sygn. [Z Romer], 53 x 43 cm, prywatne zbiory Haliny Babińskiej w Montrealu. Z brunatnego tła wybija się jasno oświetlona twarz mężczyzny w średnim wieku, ze wzrokiem skierowanym w stronę patrzącego. Lekki uśmiech, mocno zarysowane brwi, siwy wąs, gładko zaczesane do tyłu włosy. To wierny portret, czego dowodzi porównanie ze zdjęciem, który trafnie uchwycił cechy Wacława Babińskiego. Garnitur jest zaledwie zarysowany, fragment białej koszuli i krawata. Elegancki, starszy pan, a zarazem ważna postać w polskiej dyplomacji międzywojennej, ujęta tutaj prywatnie, bez oznak zajmowanej pozycji w powojennej Polonii kanadyjskiej.    

Imię:

Zofia

Nazwisko:

Romer

Nazwisko panieńskie lub używane formy poboczne:

z domu Dembowska

Rodzice:

Tadeusz Dembowski i Matylda z domu Grosse

Data urodzenia:

16-02-1885

Miejsce urodzenia:

Dorpat

Data śmierci:

23-08-1972

Miejsce śmierci:

Montreal

Wiek:

87

Zawód:

malarka, artystka malarka

Bibliografia i archiwalia:

  • Jurkszus-Tomaszewska J., „Kronika Pięćdziesięciu lat 1940–1990”, Toronto 1995, s. 47, 49, 52, 60, 81, 150
  • Szrodt K., „Powojenna emigracja polskich artystów do Kanady - rozwój życia artystycznego w nowej rzeczywistości w latach 40. i 50. XX wieku”, Zeszyty Archiwum Emigracji, nr 12–13 (1–2), UMK, Toruń 2010, s. 267-268
  • Katarzyna Szrodt, „Polscy artyści plastycy w Kanadzie 1939-1989”, Warszawa 2020
  • A. Wołodkowicz, „Polish Contribution to Arts and Sciencies In Canada”, Montreal 1969, s. 39
  • Jan W. Sienkiewicz, „Artyści Andersa, continuita et novita”, Warszawa 2014, s. 93, 94, 164, 170
  • J. W. Sienkiewicz, „Sztuka w poczekalni. Studia z dziejów plastyki polskiej na emigracji 1939-1989”, Toruń 2012, s. 68, 69
  • A. i A. Rosnerowie, „Pasmo czynności ciągiem lat idące”, Warszawa 1992
  • „Katalog Wystawy Obrazów i Częściowy Spis Prac Zofii Dembowskiej Romer”, Państw. Muzeum Sztuki w Kownie, Muzeum Narodowe w Warszawie, 1993
  • „Katalog wystawy obrazów w Rapperswil, Zofia Dembowska Romer”, Wyd. WEMA, Warszawa
  • J. Sirkaite, Katalog wystawy, Wilno 2005

Publikacja:

28.04.2025

Ostatnia aktualizacja:

28.04.2025

Opracowanie:

Katarzyna Szrodt
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Słownik artystek i artystów polskich w Kanadzie Zobacz