Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach, fot. Leszko20, 2009
Licencja: domena publiczna, Źródło: Instytut Polonika, Modyfikowane: tak, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach
Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach, fot. Leszko20, 2009
Licencja: domena publiczna, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002612-P/190254

Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach

Kobyłowłoki | Ukraina | obwód tarnopolski | rejon tarnopolski
ukr. Kobyłowołoky (Кобиловолоки)
Identyfikator: POL-002612-P/190254

Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach

Kobyłowłoki | Ukraina | obwód tarnopolski | rejon tarnopolski
ukr. Kobyłowołoky (Кобиловолоки)

Zarys historyczny

Kobyłowłoki leżą około 20 kilometrów na południowy wschód od Trembowli. Sowieci, w okresie swojej dominacji, zmienili nazwę wsi na „Жовтневе” (Październik). Źródła historyczne są bardzo skąpe w informacje na temat dziejów miejscowości. Wiadomo, że wśród właścicieli odnotowano m.in. Jana z Kobyłowłok i jego żonę Katarzynę, Mikołaja Brodę, Andrzeja z Kobyłowłok, Jana Kobyłowłockiego (XV wiek). Wieś przewija się też w wykazie poborowym z roku 1564. W roku 1648 mieszkańcy miejscowości brali udział w rozruchach chłopskich. Kolejne adnotacje pochodzą dopiero z XIX i XX stulecia. Wówczas to majątek wchodził w skład dóbr janowskich. Do XIX wieku Kobyłowłoki podlegały pod parafię w Janowie Trembowelskim. W roku 1891 utworzono w miejscowości ekspozyturę. Wówczas też wzniesiono i poświęcono kościół, jednak do uroczystej konsekracji doszło dopiero w roku 1902, kiedy to miejscowość odwiedził arcybiskup Józef Bilczewski. Status niezależnej parafii placówka zyskała dopiero w 1925 roku.

Niewiele wiadomo na temat losów i wyposażenia kościoła przez wzgląd na brak materiałów archiwalnych. Jak pisze Andrzej Betlej w swoim opracowaniu na temat obiektu, na wysokości roku 1926 pojawia się jedynie informacja o „fatalnym stanie parafii”.

W latach 1944-1945 obiekt pełnił funkcję obronną przed atakami ze strony UPA. Według dostępnych źródeł, na terenie miejscowości zginęło wówczas szesnaście osób narodowości polskiej. W lutym 1945 roku ksiądz Zygmunt Gendziński opuścił miejscowość, zabierając ze sobą część paramentów liturgicznych. To, co zostało, przekazał do zaprzyjaźnionej, miejscowej cerkwii greckokatolickiej. Sowieci urządzili w kościele magazyn kołchozowy.

Architektura

Obiekt położony jest w północnej części wsi. Powstał na rzucie krzyża łacińskiego, którego podłużne ramie stanowi nawa i część ołtarzowa zamknięta ścianą prostą, a poprzeczne jednoprzęsłowe ramiona transeptu. Prezbiterium skierowano na południowy zachód, a po lewej stronie dołączono do niego prostokątną zakrystię. Kościół wymurowano z łamanego kamienia i otynkowano.

Elewacje zewnętrzne nie posiadają artykulacji. Ustawiono je na niewysokim cokole. Jedynym elementem ozdobnym były malowidła naśladujące kształtami oraz formą pilastry i lizeny.

Jednoosiowa i jednokondygnacyjna fasada została zamknięta trójkątnym szczytem. Po środku, na dole znajduje się otwór wejściowy, powyżej którego umieszczono dwoje okien: tuż nad drzwiami prostokątne zamknięte półkoliście oraz okno okrągłe na samej górze. Dookoła tego ostatniego również znajdowały się dekoracje malarskie, a ponad nim motyw Oka Opatrzności w glorii promienistej.

Nad nawą zastosowano dach dwuspadowy, a nad pozostałymi częściami trójspadowe. Wszystkie pokryto blachą. Wieżyczka na sygnaturkę została zwieńczona cebulastą kopułką z iglicą i ozdobiona gałką z krzyżem.

We wnętrzu również nie zastosowano artykulacji. Część ołtarzową i ramiona transeptu oddzielono poprzez wysokość o jeden stopień. Wnętrze nakryte zostało stropem. Poza zakrystią, gdzie znajdują się okna kwadratowe, wszędzie zastosowano okna prostokątne zamknięte półkoliście.

Do najważniejszych elementów związanych z wyposażeniem obiektu należy bez wątpienia zanikająca dekoracja malarska przedstawiająca motywy maryjne i anielskie.

Jak pisze Andrzej Betlej w swoim opracowaniu na temat obiektu, budowla znajduje się w złym stanie. Brakuje również wyposażenia poza murowaną mensą ołtarza. Wywiezionych do Polski przedmiotów nie udało się odnaleźć.

 

Nazwa: Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach

Nazwa funkcjonująca obecnie: Dawny kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach

Dział: architektura

Lokalizacja: Ukraina, obwód: tarnopolski, miejscowość: Kobyłowłoki

Autor: Nieznany

Data powstania: 1891 r.

Dane techniczne: Obiekt murowany z kamienia

Czas powstania:

1891

Bibliografia i archiwalia:

  • Andrzej Betlej „Kościół Parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach” [w:] „Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej.” Cz. 1: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego T. 17. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, 2009, ISBN 978-83-89273-71-0, s. 167-170.

Publikacja:

18.04.2025

Ostatnia aktualizacja:

18.04.2025

Opracowanie:

Michał Dziadosz
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach Galeria obiektu +1
Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach, fot. Leszko20, 2009
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach Galeria obiektu +1
Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kobyłowłokach, fot. Leszko20, 2009

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz