Zarys historyczny

Miejscowość położona jest 4 kilometry na południowy zachód od Mikuliniec. Źródła historyczne raczej milczą na temat dawnych dziejów Ładyczyna. Na wysokości XIX wieku dobro należało do rodziny Konopków, a od końcówki tego stulecia aż do okresu międzywojennego do hrabiny Józefy Reyowej.

Przez długi czas Ładyczyn podlegał pod parafię w Mikulińcach, ale na początku XX wieku podjęto starania w kierunku zbudowania tu niezależnego obiektu sakralnego i usankcjonowania własnej fary. W roku 1903 rozpoczęto budowę kościoła według projektu Tadeusza Obmińskiego. Obiekt powstał w roku 1911, wówczas też na miejscu została utworzona ekspozytura w ramach dekanatu trembowelskiego. W roku 1925 placówka została podniesiona do rangi niezależnej parafii.

Jak pisze Kinga Blaschke w swoim opracowaniu na temat obiektu i miejscowości, w obrębie parafii budowano także kaplice. Pierwsza z nich zaczęła powstawać na terenie samych Ładyczyn, równolegle z ekspozyturą, czyli w 1911 roku. Niestety I wojna światowa pokrzyżowała ambitne plany mieszkańców i spowolniła przedsięwzięcie. Druga kaplica miała być zbudowana w podlegającej pod farę w Ładyczynie Ludwikówce. Nie wiadomo jednak, czy budowę dokończono. Ślad urywa się w 1938 roku.

Czas II wojny światowej to nie tylko lata wielkiego niepokoju, ale również heroicznych postaw. W Ładyczynie polska rodzina Ferenców ukrywała troje Żydów z rodziny Blumów. W roku 2017 bohaterowie zostali pośmiertnie uhonorowani tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.

W październiku 1944 Ukraińcy z OUN-UPA zamordowali aż 41 Polaków. Najprawdopodobniej stanowiło to impuls dla części parafian, która opuściła Ładyczyn w 1945 roku. Niektóre elementy wyposażenia kościoła udało się wówczas wywieźć na zachód. Ostatni proboszcz, ksiądz Paweł Garścia, opuścił parafię w kwietniu 1946.

W czasach dominacji ZSRR Sowieci zamienili kościół na magazyn zbożowy. W roku 1992 obiekt wrócił w ręce katolików i został rekonsekrowany. Tym razem jednak zyskał nowe wezwanie „Wniebowzięcia Matki Boskiej”. W kolejnych latach udało się przeprowadzić gruntowny remont świątyni.

Architektura

Obiekt położony jest w centralnej części wsi. Kościół powstał na rzucie krzyża. Jego podłużne ramię tworzy trójprzęsłowa rama i węższe od niej, jednoprzęsłowe prezbiterium, które skierowano na północny zachód. Poprzeczne ramię tworzą prostokątne kaplice, stanowiące transept. Przed częścią nawową umieszczono frontowy masyw, który składa się z pokaźnej wieżyczki, kruchty w przyziemiu i pomieszczenia na chór muzyczny znajdujący się na piętrze. Partię przednią flankują aneksy z klatką schodową i składzikiem. Część ołtarzowa flankowana jest przez prostokątne aneksy mieszczące m.in. zakrystię.

Elewacje ustawiono na cokole, który wyróżniono opaską obiegającą cały obiekt. Uwagę zwracają starannie ułożone ciosy kamienne, z których wzniesiono konstrukcję. Okna w obiekcie (wieża, nawa, kaplice i część ołtarzowa) również zostały uformowane za pomocą starannie ułożonego kamienia.

Od frontu uwagę zwraca część wieżowa. Na nadprożu znajduje się napis „Z TWOICH DARÓW TOBIE PANIE”. W drugiej kondygnacji umieszczono koliste okno. Pomiędzy częścią zawierającą kruchtę, a chórem muzycznym umieszczono trójkątny szczyt wydzielony za pomocą uskokowego gzymsu, biegnącego do połowy kondygnacji trzeciej. Wieńczy go celtycki krzyż ustawiony na gzymsie, na którym widnieje data „1922”.

Nad nawą i kaplicami zastosowano dachy dwuspadowe naczółkowe, czyli lekko ścięte na końcach. Pokrycie korpusu głównego obejmuje również frontową partię wieży. Nad częścią ołtarzową znajduje się dach dwuspadowy przechodzący w ostrosłupowy. Pozostałe moduły przykryto dachami dwuspadowymi. Co ciekawe wieżyczka na sygnaturkę to jednocześnie wieża znajdująca się na froncie z delikatnie wycofanym zwieńczeniem. Kinga Blaschke w swoim opracowaniu na temat obiektu pisze o tej partii:

„(…) w dolnej części w kształcie wysmukłej piramidy o ściętym wierzchołku, na którą nasadzona graniasta nadbudówka, z czterech stron zdobiona triadami prostokątnych płycin zamkniętych półkoliście, a powyżej przepruta półkolistymi prześwitami, zwieńczona ostrosłupowym daszkiem, z połaciami zdobionymi trójkątnymi szczycikami; na szczycie daszku gałka i krzyż.” Wszystkie dachy pokryte zostały blachą.

Ściany wewnętrzne są otynkowane, a ich artykulacja przeprowadzona została za pomocą szerokich lizen, które przechodzą w gurty sklepienne, arkadę tęczy w kształcie ostrołukową i takie same arkady pomiędzy nawą a kaplicami. Sklepienia mają wykrój ostrołukowy: w środkowym przęśle nawy zastosowano sklepienie krzyżowe, a w pozostałych częściach korpusu głównego oraz kaplicach kolebkowe z lunetami o zaostrzonym wykroju. Część ołtarzową przykryto sklepieniem parasolowym. Okna w większości modułów zastosowano prostokątne i zamknięte ostrołukowo. W niektórych partiach (np. w aneksach przy wieżach) znajdują się prostokątne otwory okienne.

Do najważniejszych elementów związanych z wyposażeniem i wystrojem obiektu należały m.in.:

• Ołtarz główny z kamienną mensą, w stylu neogotyckim. W polu znajdowała się rzeźba Chrystus Ukrzyżowany datowana na 1922 rok;
• Ołtarze boczne, prowizoryczne. W lewy wkomponowano obraz przedstawiający wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej (datowany na XX wiek). W prawy wpisana była rzeźba Najświętsze Serce Jezusa, datowana na początek XX wieku, wykonana z kamienia polichromowanego;
• Malowidła ścienne autorstwa Pawła Gajewskiego, datowane na 1935 rok z wizerunkami Ewangelistów (w środkowym przęśle nawy), Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i Boga Ojca (nad oknami) oraz wizerunki Św. Jadwigi i Św. Kazimierza. Na ścianie nad chórem muzycznym znajdowały się motywy anielskie, a w pozostałych partiach dekoracja ornamentalna.

Do naszych czasów zachowały się resztki dawnego wyposażenia: fragment ołtarza głównego, konfesjonał, feretron z rzeźbą Św. Antoniego, obraz Matki Boskiej Częstochowskiej i rzeźba anioła.

Nazwa: Kościół parafialny pw. Św. Kazimierza w Ładyczynie

Nazwa funkcjonująca obecnie: Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Matki Boskiej

Dział: architektura

Lokalizacja: Ukraina, obwód: tarnopolski, miejscowość: Ładyczyn

Autor: Tadeusz Obmiński

Data powstania: 1911 r.

Dane techniczne: Obiekt murowany z kamienia